Arama Sonuçları

Eğiticinin Eğitimi Notları Sayfası Havacılık, şüphesiz; öğrenmenin ve hatta öğrenmeyi öğrenmenin hayati öneme sahip olduğu alanlardan biridir. Bilgi, beceri ve tutum üçlüsünün bir araya gelerek oluşturduğu yetkinliğin geliştirilebilmesinin en etkin yolu, “Sürekli Öğrenme” yi temin etmek gibi görünmektedir. Öğrenmenin 4 boyutunu kavramak; mesaj ve yöntemlerini bu kavramanın ışığında biçimlendirecek eğitmenler için konfor alanını genişleten ve öğrenme etkinliğini arttıran bir kolaylaştırıcı olması nedeniyle önemlidir. Bu dört boyut, aynı zamanda, eğitim gruplarını doğru belirlemeyi ve katılımcıları tanımayı da mümkün kılar. 1. Boyut: Bilmiyor, Tecrübesi Yok. Öğret, ölç, değerlendir, geri bildirim ver. Uçuş eğitimine yeni başlayan öğrenciler bu grupta yer alırlar. Öğrencinin uygulamaya yani yaparak öğrenme safhasına hazırlandığı boyuttur. Havacılıkla ilgili temel konuları hakkıyla öğrenmek, kendi uçacağı hava aracına geçen öğrenci pilotu olumlu yönde etkileyip motive edecektir. 2. Boyut: Biliyor Tecrübesi Yok. Eğit ve tecrübe kazandır.  Öğrencinin duygularıyla en çok ilgilenilmesi gereken boyuttur. Heyecan ve tedirginliğin bir arada olabileceğini unutmamak gerekir. Gelişim isteği ve heves, öğrenip deneyimledikçe artacaktır. 3. Boyut: Biliyor Tecrübeli. Tecrübeyi artıracak pratikler sun ve alışkanlıklarla mücadelesine destek ver. Bu safhaya erişmek için belirli bir süre uçuş tecrübesini yaşamak gereklidir. Her fırsatta alışkanlıklar pekiştirilir. Önceki eğitimlerde yanlış alışkanlıklar edinilmişse kalıplaşmadan önlenmesi gerekir. Burada bulunan kişiler kendini güncelleme konusunda zayıf ve isteksiz davranırlar ise bir sonraki boyut olan “bilmiyor tecrübeli” tarafına savrulabilirler. 4. Boyut: Bilmiyor Tecrübeli. Mentörlük ile destekle ve döngüyü ortadan kaldır. Bu boyutta yer alan havacılar havacılıkla ilgili her şeyi bildiğini düşünme eğilimi içerisindedir. Yeni bir hava yoluna geçildiğinde ve/veya yeni bir tip eğitimi alınırken bu boyut devrededir. Bu tip değişikliklere hâkim olmaya çalışırken geçmiş bilgi ve alışkanlıklardan bir çırpıda kurtulmak ve uyum sağlamak kolay değildir. El alışkanlıklarını ve refleksleri yeni tipe uygun olarak değiştirmek, geliştirmek gerekmektedir. Belirli bir eğitim ve uçuş tecrübesinden sonra yeni duruma uyum sağlanacaktır. Bu boyut, direnç gösterilmediği müddetçe, “Biliyor Tecrübesi Yok” kısmından daha kısa sürer. Çünkü bu boyuttaki bir pilotun geçmiş tecrübeleri ile bazı konuları mukayese ederek öğrenmesi de mümkündür. AIRES 8250 Sefer Sayılı Uçuşu kaptan pilotunun 12 sene DASH8 turboprob kullandıktan sonra 5 haftalık bir eğitimle uçmaya başladığı Boeing 737 uçağını turboprob gibi indirmesi sonrasında kaza meydana gelmesi. Crossair 498 Sefer Sayılı Uçuşu kazasında eski doğu bloku ülkelerde uçuş eğitim alan pilotlar, batılı pilotlardan farklı bir “Attitude Indicator” kullanıyorlardı. Batıda ortadaki uçak sembolü sabit kalırken arka plan hareket ediyor. Sovyetler Birliğinde ise tam tersi geçerlidir. Batı uçağında doğu uçağı göstergesi gibi algılaması kazanın önemli nedenlerinden biri olmuştur. Boyutlar ve bunlarla ilgili farkındalık öğrenci pilotların ilgisini ve odaklanmasını, eğitimin verimini önemli ölçüde artıracaktır. YARARLANILAN KAYNAK: Airbus Pilot Instructor Courses Notları

Tarih 16 Ağustos 2010 Alan Gustavo Rojas Pinilla Uluslararası Havalimanı , San Andrés , Kolombiya Uçak tipi Boeing 737-73V Kalkış Havaalanı El Dorado Uluslararası Havalimanı , Bogota , Kolombiya Saat 00:07 Varış Havaalanı Gustavo Rojas Pinilla Uluslararası Havalimanı , San Andrés , Kolombiya Kişi Sayısı 125 yolcu ve 6 mürettebat toplam 131 kişi Hayatını Kaybeden 2 kişi Kaptan Pilot Wilson Gutierrez (43 yaşında) PF Yardımcı Pilot Camilo Piñeyros Rodriguez (25 yaşında) PM 16 Ağustos 2010'da Kolombiya'nın San Andrés adasında kötü hava koşullarında gece iniş yaparken AIRES tarafından işletilen bir Boeing 737-700 düştü ve uçaktaki 131 kişiden ikisi hayatını kaybetti. Kaza, Batı Karayip Saati ile ( UTC-05:00 ) gece 01: 49'da San Andrés'e inerken meydana geldi . Boeing 737 inişten sonra üç ana bölüme ayrıldı. Çarpma, pistin başlamasından yaklaşık 260 fit (80 m) önce meydana geldi ve yaklaşık 328 fit (100 m) alana yayıldı. Uçak pist boyunca savruldu; iniş takımı çöktü ve bir motor kanattan koptu. Uçağın burnu ve ilk sekiz oturma sırası, enkazın geri kalanından farklı bir yönde pistte durdu. Havaalanı itfaiye ekipleri, bir kanatta başlayan küçük bir yangını hızla söndürdü. Enkazdan hem uçuş verileri hem de kokpit ses kayıt cihazları kurtarıldı. Resmi soruşturma, kazanın, mürettebatın yaklaşmanın son aşamasında uçağın irtifasını yanlış değerlendirmesinden kaynaklandığı sonucuna vardı. Araştırmadan bazı notlar: * Şimşek ve windhshear etkisinin olmadığı, * Hava Trafik Kontrolörünün hava durumu ile ilgili bilgileri anında ve detaylı aktarması, * Motor arızası yok, flap ayarları doğru konumda, kazaya neden olacak bir teknik sorun bulunamaması, * Boeing tarafından özellikle kötü hava şartlarında yaklaşmada otomatik pilotun kullanılması önerisine uyulmaması, * Uçağın alçalma oranının Boeing önerilerine uymaması, PAPI lambalarının kaptan tarafından dikkate alınmaması, sadece pist başındaki yeşil ışıklara odaklanması, * Alçalma kontrol listesi tamamlandıktan sonra pilotun fazla alçakta olduklarını ifade etmesi ama bu konuda bir önlem alınmaması, * İniş esnasında yardımcı pilotun uyarılarına kaptanın cevap vermemesi, * Kaptanın sorgulamada kaza olana kadar her hangi bir şeyin yolunda olmadığını fark etmediğini ifade etmesi, * Kaptanın pist başına inme isteğinin daha önce uçtuğu uçaktaki iniş alışkanlığı ile ilgisinin olabileceği, (Dört Öğrenme Boyutu) * Kaptanın 8 aydır B737 kullanması (öncesinde 12 sene DASH8 turboprob kullanmış), * Kaptanın 5 haftalık eğitim ile yardımcı pilotun 2 haftalık eğitimle B737 ile uçmaya başlaması, * Erken alçalmanın sebebi olarak; kötü hava şartları nedeniyle “kara delik” etkisi ihtimali, piste yetişememe hissi olabileceği, Kara Delik Etkisi : Karanlık gecelerde uçak ile pist eşiği arasında hiç zemin ışı olmadığında yaşanan bir durum olarak tanımlanabilir. Oryantasyon bozukluğuna sebep olabilir. Derinlik algısı kaybolur. Pistin olduğundan daha yakın olduğunu düşünmeye sebep olabilir. Işıklar, yağmur, çalışan silecekler bu etkiyi kolaylaştırır. Kaynak: Air Crash Investigation “Mayday” 20. Sezon 5. Bölüm "Runway Breakup" https://en.wikipedia.org/wiki/AIRES_Flight_8250

2009 yılında bir kaz sürüsüne çarptıktan sonra 1549 Sefer Sayılı Airbus A320'yi güvenli bir şekilde New York'taki Hudson Nehri'ne indiren kaptan pilot Chesley Burnett “Sully” Sullenberger yaşanan olay sonrasında kendi alanında önemli bir popülerlik kazandı. Özellikle havacılık güvenliği konuları olmak üzere sektör ile ilgili görüşlerini açıkladı ve tavsiyelerde bulundu. Yaşananlar ile ilgili bir kitap yazmıştır. Haziran 2021’de Biden tarafından Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO) Konseyi'nde ABD temsilcisi (Büyükelçi olarak) görevlendirilmesini önerdi ve sonrasında Aralık 2021’de bu görevlendirme gerçekleştirildi. Sully bu görevde temel olarak özellikle “Sivil havacılıkta emniyet, güvenlik ve sürdürülebilirliği teşvik etmek” konularına odaklanacağını ifade etmiştir. Bu görevi sırasında belirtilen konularda önemli uyarı ve tavsiyelerde bulunmuştur. Bunlardan bazıları; * Geçen ay, bir pilotlar birliği toplantısında özellikle bölgesel havayollarının yeni pilot gerekliliklerini azaltma çabalarıyla ilgili endişelerini dile getiren bir bildiri yayınladı ve "yolcuları ve mürettebatı güvende tutmak için gereken kritik derecede önemli pilot deneyim standartlarını zayıflatmaya çabalarına karşı olduğunu belirtti * Bu görev öncesi 2019'da Boeing 737 MAX uçuşlarının iki ölümcül kazadan sonra devam edebilmesi için pilotların yeni simülatör eğitimi almalarının zorunlu kılınması konusunda kongrede konuştu. Reuters’in haberine göre; Sullenberg, 1 Temmuz'da bu görevden ayrılacağını açıklamıştır. Göreve sadece altı ay önce atanan Sullenberger, görevi bırakması için herhangi bir neden belirtmedi, ancak bunun kolay bir karar olmadığını söyledi. Sullenberger, bu ayrılış sonrasında da havacılık güvenliğinin sıkı savunucusu olmaya devam edeceğini, bu yaklaşımının 2009’da yaşananlardan önce de bu doğrultuda olduğunu ifade ediyor. Haberlerde dikkat çeken en önemli ayrıntı; istifanın Sullenberger’in bölgesel havayollarının, güvenliği zayıflatacağı konusunda uyardığı pilot gerekliliklerini azaltma girişimleriyle ilgili endişelerini dile getirmesinden bir ay sonra gelmesi olarak dikkat çekiyor.

ABD'li uçak üreticisi Boeing tarafından üretilen " 737 Max " tipi yolcu uçakları 2018'de Endonezya ve 2019'da Etiyopya 'da kazalara karıştı.Kazaların uçuş kontrolleriyle ilgili hata sonucu gerçekleştiği şirket tarafından kabul edildi. Sonrasında Boeing, kazalarda hayatını kaybedenlerin aileleri ile müşterisi olan hava yolu şirketlerine tazminat ve adli para cezası ödemeyi kabul etti. Bunların toplamının 2,5 milyar dolar olacağı açıklandı. Lion Hava Yollarına ait JT 610 Sefer Sayılı Endonezya'da Lion Hava Yollarına ait JT 610 sefer sayılı Boeing "737 Max 8" tipi uçak, 29 Ekim 2018'de Cakarta'dan Sumatra Adası'ndaki Pangkal Pinang şehrine gitmek üzere havalandıktan kısa süre sonra denize çakılmıştı. 189 kişinin yaşamını yitirdiği kaza, "bu tip uçakların ilk kazası" olarak tarihe geçmişti. Tarih 29 Ekim 2018 Uçak Tipi Boeing 737 MAX Havayolu Etiyopya Hava Yolları Uçuş No. 610 Kalkış Meydanı Soekarno–Hatta International Airport Tangerang, Indonesia Varış Meydanı Depati Amir Airport Pangkal Pinang, Indonesia Yolcular 181 Mürettebat 8 Ölen Sayısı 189 Kaptan Bhavye Suneja (31 yaşında, Hintli, 6028 saat uçuş süresine sahip) First Officer Harvino (41yaşında, Endonezyalı, 5174 saat uçuş süresine sahip Etiyopya Hava Yolları 302 Sefer Sayılı Uçuşu Etiyopya Hava Yollarına ait Boeing "737 Max 8" tipi yolcu uçağı da 10 Mart 2019'da Addis Ababa'dan Kenya'nın başkenti Nairobi'ye gitmek için havalandıktan kısa süre sonra düşmüş, uçaktaki 157 kişi hayatını kaybetmişti. Tarih 10 Mart 2019 Uçak Tipi Boeing 737 MAX Havayolu Etiyopya Hava Yolları Uçuş No. 302 Kalkış Meydanı Addis Ababa Bole International Airport, Addis Ababa, Ethiopia Varış Meydanı Jomo Kenyatta International Airport, Nairobi, Kenya Yolcular 149 Mürettebat 8 Ölen Sayısı 157 Kaptan Yared Getachew (29 yaşında, 8122 saat uçuş süresine sahip) First Officer Ahmed Nur Mohammod Nur (25 yaşında, 361 saat uçuş süresine sahip) Etiyopya'daki kazanın ardından Türkiye, Çin, Etiyopya, İngiltere, Almanya, Fransa, Hollanda, Avusturya'nın da aralarında bulunduğu birçok ülke, "Boeing 737 Max" tipi uçakların operasyonlarını geçici olarak durdurmuş ve hava sahalarını bu uçuşlara kapatmıştı. Her 2 kazaya da uçaklardaki yükseliş açısını ayarlayan sensörler arasındaki veri uyuşmazlığının yol açtığı tespit edilmişti.

Eğiticinin Eğitimi Notları Sayfası Lauren Eskreis-Winkler ve University of Chicago Booth School of Business’tan Ayelet Fishbach deneklerini, her soruya iki şıktan birini seçerek cevap seçmelerini istedikleri çok zor bir teste tabi tuttu. Daha sonra Deneklerin yarısına sadece neleri doğru yaptıkları (başarı geribildirimi), Diğer yarısına da sadece neleri yanlış yaptıkları (hata geribildirimi) konusunda geribildirim verdiler. Her ne kadar deneklerin hepsi doğru cevapları hakkında doğrudan veya dolaylı olarak bilgilendirilse de Takip eden testlerde başarı geribildirimi alanlar sorulara doğru cevap verirken Hata geribildirimi alanlar neredeyse hiçbir şey öğrenememişti. Basit sorular öğrenmenin vazgeçilmez araçlarıdır. Gerçeğe ulaşmak için bir şeylerin altını kazmamıza yardım eden kürek ya da bizi çevreleyen karanlığı aydınlatan el feneridir. Soru sormak ve sorgulamak öğrenmemizi, bilinmeyeni keşfetmemizi ve değişime uyum sağlamamızı sağlar. Şu İki Soruya Verilecek Cevaplar Arasındaki Farka Dikkat Edin Lütfen Bir pilotun uçuş öncesi kontrolde ciddi bir yağ kaçağını GÖZDEN KAÇIRMA olasılığı nedir? Bir pilotun uçuş öncesi kontrolde ciddi bir yağ kaçağını TESPİT ETME olasılığı nedir? Güçlü Bir Sorunun Nitelikleri Dinleyicide merak uyandırır. Yansıtıcı konuşmayı teşvik eder. Düşündürücüdür. Varsayımların altında yatan bilgileri işaret eder. Yaratıcılığı ve yeni olasılıkları davet eder. Enerji ve ileri hareket üretir. Dikkati yönlendirir ve sorgulamaya odaklanır. Katılımcılarla kalır. Derin bir anlama dokunur. Daha fazla soru uyandırır. (3) Fasilitasyon yönteminin başarısı için soru sormak çok önemlidir. Farklı tasnifler ile farklı başlıklarla kullanılabilir. Açık Uçlu Sorular Genel olarak nasıl gittiğini düşünüyorsun? İlgi çekici olan neydi? Neyi iyi yaptın? Ne/neler iyi gitmedi? İlgini çeken/ hayal kırıklığına uğratan/ rahatsızlık veren şeyin sebebi neydi? Operasyon sırasında seni ne şaşırttı? Sürpriz olan neydi? Simulasyon vb.. Sırasında iletişimin, takım çalışman vs.. Nasıldı? Karar verirken göz önünde bulundurduğun neydi? …. olduğunda ne hissettin? O anda ne oldu? Ne dedin? Ne yaptın? Bu probleme ilişkin başka ne oldu? Derinlemesine Sorular Neden? Seni daha rahat hissettirecek olan nedir? Neden böyle olduğunu düşünüyorsun? Tercihin ne olurdu? Bana o anda hissettiklerinle ilgili daha detaylı anlatır mısın? .... olduğundaki düşüncelerini açıklar mısın? Nasıl geliştirilebilir? Bir dahaki sefere nasıl daha farklı yaparsın? Hangi CRM standardı bununla ilişkili? Kapalı Uçlu Sorular Hakkında özellikle konuşmak istediğin bir şey var mı? …… sırasında ……… söylediğimi fark ettiniz mi? Konuyu açıkça anladın mı? Hava trafiğinin sizi havada tutmaya çalıştığını fark ettiniz mi? Bu aşamada sorunun nedenini tespit ettin mi? Makul bir istek miydi? Bu durum bekleniyor muydu? Bu olasılığı hiç düşündün mü? Bu noktada alınabilecek en iyi karar mıydı? Ekleyecek bir şeyi olan var mı? Özetleme ve Yansıtma Soruları Ne öğrendin? Bu öğrendiklerini gelecekte nasıl kullanırsın? ……. yapacağın konusunda emin oldukların neler? Kontrol Soruları Katılımcıların; Eğitimi takip etmeleri, Örnekleri yönergeleri anlamaları, Onların iş ortam ve bakış açılarına anlatılanların uyumu, Süreci kontrol amaçlı sorular Yönlendirici Sorular Belli bir cevaba yönlendirme amacı güden sorulardır. Bu meydanda yakıt ikmali yapabiliriz, değil mi? Seçmeli Sorular İki alternatiften birini seçmeye yönlendiren sorular. Konuşmayı olumlu bir taraf yönlendirir. Yakıt ikmalini burada mı yapalım? Bir sonraki meydanda mı? Varsayımsal Sorular Bir durum varsayılarak ne (ler) yapılabileceği, olabileceğini sormak. Hidrolik basıncı düştüğünde hangi sistemler etkilenir? Öğretici Sorular Katılımcılara bir konuda bilgiler verilir. Sonrasında bu konuyu kullanarak sorulacak soruların cevaplanması istenir. … ikazını alınca nasıl davranırsın? " Öğrenmek" Konusunda Örnek Sorular "Stres" Konusunda Örnek Sorular Kaynaklar Airbus Pilot Instructor Courses Notları Eğiticilik Becerileri - Eğiticinin Eğitimi, Prof. Dr. İsmet Barutçugil, Kariyer Yayıncılık, 2019. The Fearless Organization : creating psychological safety in the workplace for learning, innovation, and growth, Amy C. Edmondson, Hoboken, New Jersey : John Wiley & Sons, Inc., 2019.

Eğiticinin Eğitimi Notları Sayfası Ne gibi davranışlar veya aktiviteler sizin için alışanlıklardır? Alışkanlıklara sahip olmanın avantajları nelerdir? Nasıl yeni alışkanlıklar edinirsiniz? Ne gibi olumsuzluklara sebep olabilecek alışkanlıklarınız var? Kırmak istediğiniz alışkanlıklarınız nelerdir? Alışkanlıklarınızı nasıl kırarsınız? Alışkanlıklar nasıl sınırlandırılır? Başka insanların sizi rahatsız eden ne gibi alışkanlıkları vardır?

Eğiticinin Eğitimi Notları Sayfası Ne gibi kararlar alırsınız? Ne gibi kararlar sizin için yapılmıştır? Kendiniz için almak istediğiniz kararların hangilerini diğerleri sizler için yapar? Karar almakta ne gibi problemlerle karşılaşırsınız? Diğer insanlarla kararlarınızın üzerinden geçmek yardım eder mi? Karar vermekte yardım için nereye gidebilirsiniz? Özellikle mutlu olduğunuz veya güven duyduğunuz ne kararı aldınız? Hayal kırıklığına uğradınız mı? İyi bir karar verip vermediğinizi nasıl anlarsınız? Şu an yapmanız gereken en zor kararlar nelerdir?

Eğiticinin Eğitimi Notları Sayfası Eleştiriye olan olağan tepkiniz nedir? Eleştiriyi bazı insanlardan daha iyi mi alırsınız? Neden? Sizce insanlar neden başkalarını eleştirir? İnsanlar size iltifat ettiğinde, nasıl hissedersiniz? Ne dersiniz? Diğer insanlardan olan iltifatları görmezden gelme eğiliminde misiniz? Sizce neden bunu yaparsınız? Yöneticileriniz/ iş arkadaşlarınız/ ebeveynleriniz sizdeki gururu nasıl ifade eder veya onaylar? Bu yöntemlerden hangisi sizi en çok tatmin eder ve ödüllendirir? Hangisi daha yararlıdır? Eleştiri mi övgü mü? Bu soruları artırarak kullanabilirsiniz.

Psikolojik dayanıklılık düzeyini artırmak için farklı bir yöntem izleme ihtiyacı duyabilir. Amerikan Psikologlar Derneği’nin önerdiği 10 farklı yöntemden size uygun olanlarını seçebilirsiniz; Aileniz, arkadaşlarınız ve çevrenizdeki diğer kişilerle iyi ilişkiler kurun. Size yakın olan kişilerden destek ve yardım almak psikolojik dayanıklılığınızı artırır. Bununla birlikte, başkalarına yardım etmek de aynı derecede faydalıdır. Karşınıza çıkan krizleri, üstesinden gelinemeyecek sorunlar gibi görmekten kaçının. Başınıza gelen stres dolu olayları değiştiremeyebilirsiniz, fakat bu olaylara bakış açınızı ve tavrınızı değiştirebilirsiniz. Unutmayın ki, üstesinden gelinemeyecek zorluk yoktur. Değişimin, yaşamın bir parçası olduğunu kabullenin. Bazı hedefleriniz veya hayalleriniz, beklenmedik bir şekilde engellenebilir. Değiştiremeyeceğiniz olaylara odaklanmak yerine değiştirebileceklerinize dikkatinizi verin. Hedeflerinize doğru hareket edin. Öncelikle, gerçekçi hedefler belirleyin ve küçük de olsa düzenli olarak hedeflerinize yönelik adımlar atmaya çalışın. Baş edemediğiniz adımlara odaklanmak yerine, kendinize ‘İstediğim hedefe ulaşmak için bugün ne yapabilirim?’ diye sorun. Kararlı davranın. Olaylardan kaçmak veya yok saymak yerine, kararlı bir şekilde çözmeye odaklanın. Zorlu hayat koşullarının ardından kendinizle, ilişkilerinizle, hayatla ilgili yeni özelliklerinizi keşfedin. Çoğu kişi, trajedilerden veya kayıplardan sonra daha güçlü ilişkiler kurar, olgunlaşır ve hayata karşı müteşekkir olmanın yeni yollarını keşfeder. Kendinize dair olumlu bakış açısı geliştirin. Olayları çözebileceğinize her zaman inanın ve yeteneklerinize güvenin. Resmin bütününe bakmaya çalışın. Acı veren olaylarla karşı karşıya olduğunuzda bile hayatınıza daha geniş bir açıdan bakın, olumsuz olayların hayatınızın tümünü karartmasına izin vermeyin. Umudunuzu kaybetmeyin. Geleceğe dair olumlu bir bakış açısı size olaylarla baş etme gücü verir. Başınıza gelen olaylara odaklanırsanız kaygınız artar ve enerjinizi kaygınızı azaltmak için sarf edersiniz. Kendinize iyi bakın. Dikkatinizi duygularınıza ve ihtiyaçlarınıza verin. Size keyif veren ve gevşeten aktivitelere katılın, düzenli egzersiz yapın. Ruhunuz kadar bedeninize de gerekli önemi verin.

Havacılıkta Duygusal Zekâ Sayfasına Dön Duygu Tanımındaki sıralamaya benzer bir yaklaşım Dr. Albert Ellis tarafından geliştirilen “ABC Modeli” olarak bilinmektedir. (Clark, 2000 : 45) Bu modelde Bu model; duygusal öz bilinç yanı sıra ABCDE hali ile öz denetim konusunda da katkı sağlamaktadır. Duygu Günlüğü çalışmasının da temelini teşkil etmektedir. Örnek Olay Başlatan Olay Kaptanın brifing esnasında gergin, suçlayıcı tarzda konuşması. B İnançlar, İç Konuşma Benimle, bizimle böyle konuşamaz. Buna hakkı yok. C Duygusal ve Davranışsal Sonuçlar Kızgın hissediyorum. Bir karşılık verememek beni gerdi. Midemde bir ağrı başladı. Kaynaklar Clark, L. (2000) SOS Duygulara Yardım. İstanbul, Evrim Yayınevi. Ellis A. (2001). Kendinizi Daha İyi Hissedin, Daha İyi Olun, Daha İyi Kalın. HYB Basım Yayın, Ankara.

Havacılıkta Duygusal Zekâ Sayfasına Dön Başarma dürtüsü güçlü olan kişilerin yüksek kişisel standartları hem kendilerinde hem de yönettikleri kişilerde sürekli olarak performans artışını gözetme­lerini sağlar. Pragmatiktirler, ölçülebilir ama zorlayıcı he­defler belirler ve hedeflerinin değerli ama ulaşılabilir olması için risk hesabı yapabilirler. Başarma dürtüsünün bir gös­tergesi de, sürekli olarak daha iyi iş çıkarmanın yollarını öğ­renmek ve öğretmektir. (Goleman, Boyatzis, McKee 2002: 263) Kişilerin hayatta gideceği yönü belirlemesi, bu yöne uygun hedefler koyabilmesi ve bunlara ulaşabilmek için olumsuzluklara rağmen çaba sarf etmesi başarma dürtüsü konusunda önemlidir. Uzun vadeli hedeflere yaşam boyu süren bir gayret ve şevkle bağlılık sağlayacak türden ilgi alanları ve zevkli uğraşlar yaratmak bu anlamda katkı sağlayacaktır. Kişinin bu doğrultudaki heyecan ve tutkusu kişinin enerji ve motivasyonunu artıracaktır. Başarma dürtüsü, kişinin ısrarcı bir şekilde elinden gelenin en iyisini yapma gayreti ve kendini geliştirmeye çalışması ile bağlantılıdır. Bunun sonucunda ise kişisel tatmin duygusu yaşanır. Başarma dürtüsü yüksek olan kişiler, nereye gittikleri, gitmek istedikleri ve bunun nedeni hakkında fikir sahibidirler, hayatlarında bir anlam bulmaya çalışırlar, hedef odaklıdırlar, performanslarını nasıl iyileştirmeleri gerektiğini öğrenirler ve bu konularda çaba sarf ederler. Kişi başarma dürtüsünü geliştirmek konusunda şunlara dikkat etmesi önerilebilir. Açık ve net hedefler belirlemek. Hedeflere ulaşmak için çaba göstermek. Bu konuda elinden gelenin en iyisini yapmak. Başlanan işlerin bitirilmesini alışkanlık haline getirmek. İşler konusunda önem ve öncelikleri doğru belirlemek. Gecikme ve bölünmelerden kaçınmak. Hedefe ulaşıldığında kişinin kendini ödüllendirmek, motive etmek. Daniel H. Pink motivasyon ve öz motivasyon konusundaki görüşlerini şöyle paylaşmıştır. (Pink, 2009:28-29) Eskiden, ama çok çok eskiden, şöyle böyle elli bin yıl kadar önce insan davranışlarına dair hâkim kanı çok basit ve doğruydu. Hepimizin tek amacı hayatta kalmaktı. Yiyecek bulmak için ormanı arıyor, kılıç dişli aslan saldırınca da çalılara kaçıyorduk. Bu güdüler, davranışlarımızda belirleyici olan ana unsurlardı. Bu erken dönem işletim sistemine gelin Motivasyon 1.0 diyelim. İnsan toplulukları giderek daha karmaşık bir yapıya büründü. İşlerin düzgün yürümesi için iş birliği yapma ihtiyacı doğdu. Hal böyle olunca bütünüyle biyolojik güdülerimizi temel alan bir işletim sistemi yetmemeye başladı. İnsanlar, biyolojik güdülerinin özetinden daha fazlasıydı. O ilk güdü hâlâ önemliydi. Ama bize tam olarak hitap etmiyordu. İkinci bir güdümüz daha vardı. Ödülün peşinden gitmek, cezadan kaçmak olarak tanımlanabilecek bir güdüydü bu. İşte bu noktada Motivasyon 2.0 olarak adlandırabileceğimiz yeni bir işletim sistemi baş verdi. Motivasyon 2.0 daha sofistike bir işletim sistemiydi. Daha büyük başarıları hedefliyordu. Gelgelelim, mükemmel değildi. İnsanların atlardan pek de farklı olmadıklarını savunuyordu. Ona göre bizi doğru yönde ilerletmenin yöntemi, daha taze bir havucu veya daha can yakıcı bir sopayı karşımızda sallamaktı. Motivasyon 2.0 işletim sistemi, Tip X olarak adlandırdığım davranış kalıbı üstünde gelişip serpildi ve ona bağlı olarak varlığını sürdürüyor. Tip X davranış kalıbı, içsel arzulardan çok harici arzulardan besleniyor. Bir eylemin özündeki hazdan öte, o eylemin sonucunda elde edilecek harici ödüllerle daha çok ilgileniyor. Motivasyon 3.0 işletim sistemi, yani organizasyon, düşünme ve yaptıklarımıza dair yeni gerçeklere cevap verebilecek nitelikteki yeni sürüm, Tip I davranış kalıbına dayanıyor. Tip I, harici arzulardan çok içsel arzularla besleniyor. Bir eylemin sonucunda elde edilecek harici ödüllerden çok, o eylemin doğasındaki hazla ilgileniyor. Tip I davranışı, doğuştan değil, sonradan edinilir, genel olarak Tip I Tip X’den adaha başarılıdır, paraya şöhrete dudak bükmez, yenilenebilir bir kaynaktır, fiziksel ve ruhsal açıdan daha sağlıklıdır. Tip I davranışı üç gıda ile beslenir: özerklik, ustalık ve amaç. Tip I davranışı, kendi kendini yönetmek ister. Önemli gördüğü şeylerde hep daha iyi olmaya kendini adamıştır. Mükemmeli arama çabasını daha büyük amaçlarla ilişkilendirir. Bilime göre bu cins davranışlar, tam anlamıyla insan olmanın ayrılmaz bir parçasıdır. Ve bugünün hızla değişen ekonomik ikliminde mesleki, şahsi ve örgütsel her tür başarı için de hayati öneme sahiptir. (Pink, 2009:93-97) “Başarma Dürtüsü” yetkinliği, insan faktörlerinden algı, dikkat, tetikte olmak ve izlemek, insan hatası, beceri, güvenilirlik ve hata yönetimi, iş yükü, sürpriz ve şaşırma etkisi, durumsal farkındalık, karar verme, ekip olma faktörlerine önemli katkı sağlayacaktır. Kaynaklar: Goleman, D. Boyatsiz, R. McKee, A. (2002) Yeni Liderler, Varlık Yayınları, İstanbul. Pink, D. (2019) Drive, Mediacat Kitapları, İstanbul.

Havacılıkta Duygusal Zekâ Sayfasına Dön "Duygu" tanımının destek olduğu duygusal bilinci derinleştirebilmek için “Duygu Günlüğü” yaklaşımından yararlanılabilir. Duygu günlüğü zaman zaman yaşanan ve sonrasında mutsuz huzursuz olunan durumları incelemek amacıyla kullanılabilir. Bu inceleme daha sonra “Duygu Yönetimi” konusunda katkı sağlayacaktır. Duygu günlüğü; yaşanılan duygunun belirtilerini, hangi zamanda, kimlerin yanında, neden dolayı yaşandığını, bu anda iç sesin neler söylediğini anlatır. Ayrıca düşünülenler, davranışlar, söylenenler ve iş performansı üzerine etkileri, belirli bir süre geçtikten sonra aynı konuda ne düşünüldüğünü gözden geçirmek için kullanılabilir. (Mumkule, Beceren, 2014 : 27) Şu başlıklarda oluşmaktadır. Durum nedir? Ne oldu ve siz bu duygu durumuna girdiniz? Konu günün hangi zamanında yaşandı? O an sizinle beraber olan Kişi/ Kişilerin bu duyguyu yaşamanıza olumlu ya da olumsuz etkileri oldu mu? Olduysa nasıl? Bu durumla karşılaştığınız anda iç sesiniz size neler söyledi? Hangi duygu? Yaşanılan bu duyguyu nasıl isimlendirebiliriz? Bedensel belirtiler: Bu duyguyu yaşadığınızda duygu ile ilgili bedensel belirtiler nelerdir? Duygu halinizin bu durum yaşandıktan sonra işiniz, olaylar ve insanlar hakkındaki “Düşündüklerinize” etkileri nelerdir? Bu duygu halinizin, bu durum yaşandıktan sonra, konuyla ilgili ya da ilgisiz kişilere yönelik “Davranışlarınız” üzerine etkileri nelerdir? Bu duygu halinizin, bu durum yaşandıktan sonra, konuyla ilgili ya da ilgisiz kişilere yönelik “Söyledikleriniz” üzerinde etkileri nelerdir? Bu duygu halinizin, bu durum yaşandıktan sonra, “İş performansınız” üzerindeki etkileri nelerdir? Bu duygu halinizin etkileri sonucu yaşananlar hakkında “Bir süre geçtikten sonraki düşünceleriniz” nelerdir? Örnek Olay Durum Nedir? Kaptanın brifing esnasında gergin, suçlayıcı tarzda konuşması. Hangi Duygu? Kızgınlık. Bedensel Belirtiler Hafif bir kalp çarpıntısı, gayri ihtiyari yumruklarımı sıktığımı fark ettim. Zaman Sabah 8.00 uçuşu öncesi. Ben pek sabah insanı değilim. Sabah saatlerinde biraz hassas oluyorum. Bulunan Kişi / Kişiler Kokpit ve kabin ekibi. Direk bir kişiye yönelik bir söylem olmamasına rağmen grup içinde yaşanmasından olumsuz etkilendim. İç Ses Bizimle böyle konuşamaz. Buna hakkı yok. Düşüncelere Etkisi Brifing sonrasında göreve başlayana kadar “insanlara iyi davranmamak, değer vermemek lazım. Hemen havalara giriyorlar” gibi düşünceler kafamda döndü. Davranışlara Etkisi Bu halin ekip içindeki arkadaşlara yansımaması için elimden geleni yaptım. Söylenenlere Etkisi Kabin ekibinden bir arkadaşımın sorusuna ters bir cevap vermek üzereyken yakaladım kendimi. Kısa bir duraklamadan sonra kendisine sakin cevap verdim. İş Performansına Etkisi Çok belirgin bir olumsuzluk yaşanmasa bile ben performansımdan memnun kalmadım. Bir Süre Geçtikten Sonraki Düşünceleriniz Nelerdir? İç sesimi düşüncelerimi kontrol edemediğimden gergin bir uçuşa başlamak üzereyken kaptanla konuşmamız sonrasında durum aydınlandı ve iyi bir uçuş geçirdik. Bu tür durumlarda sakin kalabilmek için çaba sarf etmeliyim. Bu yaklaşımların duygusal bilince katkıları ya da sağlayacakları şöyle sıralanabilir. Kişinin başına gelen durumlarda zaman varsa bu durumu analiz etmek. Ani gelişen durumlar nedeniyle bunlar yaşanmış ve kontrol edilememişse, tekrar yaşanmaması için gerekli tedbirleri alabilmek açısından önemlidir. Bu şekilde; böyle bir durumda dış şartların kişiyi nasıl etkilediğinin farkına varma, düşüncelerimizin ve etkilerinin farkına varma, farkına varılan bu durumları sonraki durumlarda değiştirebilmek, kontrol edebilmek için alınabilecek önlemleri, tutumları oluşturma. Bu yaklaşımların bir ortak noktası “iç ses, düşünceler” . Bu değiştirilebildiğinde sonuçlar da değişecektir. Duygusal bilincin sonrası olan öz denetim ya da stres yönetimi için değiştirilmesi gereken, değiştirilse iyi olur denilecek “iş ses, düşünceler” tanımlanırsa yararlı olacaktır. Düşüncelerimizi etkileyenler genel olarak; değerler, inançlar, beklentiler ve hisler olarak ifade edilebilir. Bunlardan; inançlar ve beklentiler yaşamımız boyunca biriktirdiklerimizdir. Kişiden kişiye değişir. İçinde bulunulan kültür, aile, alınan eğitim etkilidir. Hisler, yaşamımız boyunca olayların ve insanların bize yaşattıkları hislerdir. Bunlar sonraki yaşantımızda düşüncelerimizi etkiler. Değerler konusu daha kapsamlı bir kavramdır. Kaynaklar Goleman, D. (2002) Duygusal Zekâ Neden IQ’dan Daha Önemlidir, Varlık Yayınları, İstanbul. Mumkule, A. ve Beceren, E. (2014) Duygularım Zorba ve Ben, Postiga Yayınları, İstanbul.