Kokpitte Psikolojik Güvenlik - Sempozyum Sunumu

II. Havacılıkta İnsan Faktörleri Sempozyumu, 29–30 Mayıs 2025 günleri “İSTANBUL TOPKAPI ÜNİVERSİTESİ" tarafından gerçekleştirilmiştir.

Sempozyumda yapılan "Kokpitte Psikolojik Güvenlik" sunumu.

PSIKOLOJIK GUVENLIK SUNUM.pdf

PDF dosyasını indir • 2.30MB

Havacılık sektörü, yüksek riskli bir alan olarak teknik mükemmeliyetin yanı sıra insan faktörünün etkin yönetimine de dayanır. Kokpitte psikolojik güvenlik, uçuş ekibinin hiyerarşi ya da yargılanma korkusu olmaksızın fikirlerini paylaşabildiği, hataları rapor edebildiği ve kaygılarını açıkça ifade edebildiği bir çalışma ortamını ifade eder. Bu bildiri, psikolojik güvenliğin uçuş emniyeti ve ekip performansı üzerindeki etkilerini incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırmalar, psikolojik güvenliğin eksik olduğu ekiplerde iletişim kopukluklarının, gizlenen hataların ve yanlış kararların daha sık görüldüğünü ortaya koymaktadır. Buna karşılık, psikolojik güvenliğin yüksek olduğu ekiplerde, açık iletişim ve iş birliği sayesinde kriz durumlarında daha hızlı ve etkili çözümler üretildiği gözlemlenmiştir.

Psikolojik güvenlik, yalnızca bireysel bir mesele değil, aynı zamanda organizasyonel kültürün bir yansımasıdır. Kokpitteki bu güven ortamını oluşturmak için liderlik yaklaşımı büyük önem taşır. Kaptanların, ekip üyelerini cesaretlendiren ve geri bildirime açık bir tutum sergileyen bir rol model olması gerekmektedir. Ayrıca, havacılık eğitim programlarında simülasyon temelli senaryolarla psikolojik güvenliğin pratikte nasıl uygulanacağı öğretilmelidir. Bu tür eğitimler, ekiplerin stres altında bile iş birliği yapabilme yetkinliğini artırır. Organizasyonel düzeyde ise, hata raporlamayı cezalandırmak yerine teşvik eden bir kültürün benimsenmesi, uzun vadede emniyet standartlarını yükseltecektir.

Bu bildiri, psikolojik güvenliğin kokpitteki pratik uygulamalarını ve havacılık sektörüne getirdiği faydaları tartışacak; aynı zamanda, bu kavramın geliştirilmesi için somut öneriler sunacaktır. Liderlik tarzlarının yeniden şekillendirilmesi, ekip içi dinamiklerin güçlendirilmesi ve hata kültürünün dönüştürülmesi gibi adımlarla, uçuş emniyetinde insan faktörüne dayalı riskler en aza indirilebilir. Sonuç olarak, psikolojik güvenlik, modern havacılığın vazgeçilmez bir unsuru olarak öne çıkmakta ve sektörün geleceğini şekillendirmede kilit bir rol oynamaktadır.

Anahtar Kelimeler: Kokpit, Pilot, Psikolojik Güvenlik, CRM, Ekip Kaynak Yönetimi