Havacılıkta Öğretmen Seçimi ve Gelişimi

Eray Beceren
17 Haz 2021
5 dakikada okunur

Güncelleme tarihi: 26 Eyl

Günümüzde, kurumların eğitim ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla insan kaynakları eğitim birimleri altında ya da kurumsal akademiler bünyesinde iç eğitmenler görevlendirilmektedir. Benzer bir şekilde ve hatta daha yoğun olarak havayolu şirketleri ve havacılık sektörünün çeşitli birimlerinde iç eğitmenler belirlenerek, eğitimden (Eğiticinin Eğitimi) geçirilmekte ve sınıf eğitimi, iş başında eğitim (sahada, kabinde, kokpitte), IPT, simülatör eğitimlerinde bu öğretmenlerin uzmanlıklarından yararlanılmaktadır.

Bu çalışmada; söz konusu süreçle ilgili genel bilginin yanı sıra Harrison Assessments Yetenek Yönetimi Sistemi (HAYYS) ile "Eğitmen Pilot Seçimi ve Gelişimi" konusunda bir model sunulacaktır. Sırasıyla;

Öğretmen Pilot Yetkinlikleri
Harrison Assessments Davranışsal Başarı Analizi desteği yer almaktadır.

Öğretmen Yetkinlikleri ve Değerlendirilmesi, EASA FCL Page 927 of 1345| May 2019 ve SHT-FCL 925 (Sayfa – 44) 26/06/2019'da aşağıdaki şekilde ifade edilmektedir.

Yetkinlik	Performans (Beceri ve Tutum)	Bilgi
Kaynakları Hazırlama	Yeterli tesisleri sağlar Brifing materyalini hazırlar Mevcut araçları yönetir	Amaçları anlamak Mevcut araçları bilmek Yetkinlik temelli eğitim yöntemlerini bilmek
Öğrenmeye Yardımcı Bir Ortam Oluşturma	Rolleri oluşturur, rol modele uygun davranışlar sergiler Rolleri açıklığa kavuşturur Hedefleri açıklar Eğitilenlerin ihtiyaçlarını tespit eder ve destekler	Öğrenmenin önündeki engelleri bilmek Öğrenme stillerini bilmek
Bilgiyi Sunma	Açık ve temiz iletişim kurar Gerçekçilik yaratır ve sürdürür Eğitim fırsatlarını arar	Eğitim yöntemlerini bilmek
TEM ile CRM’i Entegre Etme	Teknik eğitim ile tehdit ve hata yönetimi (TEM) ve ekip kaynak yönetimi (EKY- CRM) bağlantılarını kurar	İnsan faktörü, tehdit-hata yönetimi ve ekip kaynak yönetimi bilgisine sahiptir
Zamanı, Eğitim Amaçlarına Ulaşılacak Şekilde Yönetme	Yetkinlik hedefine ulaşmak için uygun zamanı ayırır	Müfredat zaman tahsisi bilgisine sahiptir
Öğrenmeyi Kolaylaştırma	Eğitilen katılımını teşvik eder Motive edici, sabırlı, kendinden emin ve iddialı bir şekilde kendini ortaya koyar Bire bir koçluk yapar Karşılıklı desteği teşvik eder	Öğrenmeyi kolaylaştırma (fasilitasyon) yöntem bilgisine Yapıcı geri bildirim verme bilgisine Eğitilenlerin soru sormaya ve tavsiye almaya nasıl teşvik edileceğine ilişkin yöntem bilgisine Sahip olmak
Kursiyer Performansını Değerlendirme	Yeterlilik standartlarına göre eğitilenin kendi performans değerlendirmesini yapmaya teşvik eder Değerlendirme yapar ve açık geri bildirimde bulunur EKY (CRM) davranışını gözlemler	Gözlem teknikleri bilgisine Gözlemleri kaydetme yöntemleri bilgisine Sahip olmak
Gelişimi İzleme Ve İnceleme	Bireysel sonuçları tanımlanmış hedeflerle kıyaslar Öğrenme hızlarındaki bireysel farklılıkları tespit eder Uygun düzeltici faaliyeti uygular	Öğrenme stilleri bilgisine Bireysel ihtiyaçları karşılamak için eğitim uyarlama stratejileri bilgisine sahip olmak
Eğitim Seanslarını Değerlendirme	Eğitilenlerden geri bildirim alır Eğitim oturumu süreçlerini yetkinlik ölçütlerine göre izler Uygun kayıtları tutar	Yetkinlik birimi ve ilgili unsurlar Performans ölçütleri hakkında bilgi sahibi olmak
Sonuçları Raporlama	Sadece gözlemlenen faaliyetleri ve olayları kullanarak doğru raporlama yapar	Eğitim hedeflerini aşamalandırma Bireysel veya sistemik zayıflıklar bilgisine sahip olma

Bu yetkinliklere uygun olarak öğretmenlik yapması beklenen adayların seçimi ve eğitimi için çeşitli yöntemler kullanılabilir. Bu konuda bizim önerimiz "HAYYS Davranışsal Başarı Analizi" kullanılması.

HAYYS Davranışsal Başarı Analizi

HAYYS, online uygulanan, kişilerin 175 davranış konusundaki eğilimlerine odaklanan ve değerlendiren bir yetenek yönetimi sistemi aracıdır. Kişi ile ilgili olarak "Davranışsal Başarı Analizi" raporu alabilmek için "İş Başarı Kriterleri" oluşturulmalıdır. İş Başarı Kriterleri yardımıyla kişi; başarı özellikleri (temel özellikler), davranış tercihinin düşük olması durumunda olumsuz etki yaratabilecek özellikler (istenen özellikler) ve engel teşkil edebilecek özellikler (kaçınılması gereken özellikler) olarak 3 grupta değerlendirilmektedir. Bunlar her görev için ayrı ayrı belirlenmiştir. İhtiyaç olduğunda kuruma ve göreve özel düzenlenebilmekte ya da yeni baştan hazırlanabilmektedir.

HAYYS "Yetişkin Eğitimi Eğitmeni" İş Başarı Kriterleri şu şekilde oluşturulmuştur.

Başarı Özellikleri (Temel Özellikler)

Bunlar güçlü olması gereken özelliklerdir. Ne kadar güçlü olursa o kadar fayda sağlar.

Öğretme - Diğer kişileri bilgilendirmek, eğitmek veya öğretmekten keyif alma
Yardımsever - Diğer kişilerin ihtiyaçlarını önemseme ve kişilerin hedeflerine ulaşmaları için yardım etme veya destek olma eğilimi
Topluluk Önünde Konuşma - Topluluk önünde bilgi sunma veya aktarmaktan keyif alma
İnisiyatif Alan - Yapılması gerekenleri kavrama ve kendi başına ilerleme eğilimi
Analitik - Olguları ve durumları mantık çerçevesinde inceleme eğilimi (analitik becerilerden bağımsız olarak)
Coşkulu - Kendi hedefleri konusunda istekli ve heyecanlı olma eğilimi
Zoru Başarma İsteği - Zor hedef veya görevleri denemeye hazır olma

İstenen Özellikler

Karar Verici - Karar verme yetkisine sahip olma ve bu konuda sorumluluk üstlenme isteği
Deneyen - Bir şeyler yaparken yeni şeyler ve yeni yöntemler deneme eğilimi
Etkileme - Diğer kişileri ikna etmeye çalışma eğilimi
Etkili Uygulatma - Diğer kişiler kuralları ihlal ettiğinde veya düşük performans gösterdiğinde ustalıkla düzeltme eğilimi
Diplomatik Lisan - İfadelerini düşünceli bir şekilde seçme eğilimi
Düzenli - Bir ortam veya durumda düzen kurma ve sürdürme eğilimi
Planlama - Bir amaca ulaşmak için gerekli adımlar ve süreçlere ilişkin fikirler geliştirme eğilimi
Özenli/Titiz - Titizlikle ve tam yapılması gereken işlerden keyif alma ve detaylara odaklanma eğilimi
Kendini Kabul Etme - Kendinden memnun olma eğilimi (”Kendimi olduğum gibi seviyorum”)
Kendini Geliştirme - Kendini geliştirme veya daha iyi olmaya çalışma eğilimi
Sıcakkanlılık / Empati - Diğer kişilere karşı yakınlık hissi ve olumlu duyguları ifade etme eğilimi
Bilgisayar - Hesap yapan, bilgi depolayan veya analiz eden elektronik aletlerle çalışmaktan keyif alma
Sebatkar / Israrcı - Ciddi engellerle karşılaşılmasına rağmen sebatkar olma eğilimi
Stresi Başarıyla Yöneten - Gerginlik ve zorluklar ortaya çıktığında bunlarla etkili bir şekilde baş edebilme eğilimi

Engel Teşkil Edebilecek Özellikler (Kaçınılması Gereken Özellikler):

Bunlar çok güçlü olunmaması gereken olumsuz özelliklerdir. Bunlar engellerdir.

Savunmacı - Kendini geliştirmeyi yeteri kadar istemeden kendini olduğu gibi kabul etme eğilimi olmasından kaçının
Sert / Kırıcı - İlişki kurma veya empatik davranmaya yeteri kadar önem vermeksizin kuralları uygulatma olmaktan kaçının eğilimi
Duyarsız - Yeteri kadar sıcakkanlı ve empatik olmaksızın kendi ihtiyaçlarını önde tutma eğilimi olmaktan kaçının
İsyankar Özerklik - Yeteri kadar ve uygun inisiyatif almaksızın otoriteden bağımsız olmaya çalışma eğilimi olmaktan kaçının
Sözünü Sakınmayan - Yeteri kadar düşünceli veya diplomatik olmaksızın açık sözlü veya dolaysız konuşma eğilimi olmaktan kaçının
Dogmatik - Farklı fikirlere yeteri kadar açık olmaksızın kendi görüşlerinden emin olma eğilimi olmaktan kaçının
Hoşgörülü - Kuralları yeterince uygulatmaksızın veya diğer kişileri yeteri kadar sorumlu tutmaksızın olmaktan kaçının sıcakkanlı ve empatik olma eğilimi

Bu özellikler ihtiyaçlara uygun olarak güncellenebilmekte ve yeniden düzenlenebilmektedir.

Kişi ile ilgili aşağıdaki görseldeki gibi bir rapor tüm iş başarı kriterlerini içerecek şekilde alınmaktadır. Bu konuda yapılan değerlendirme sonucunda her davranış ile ilgili eğilimler ayrı ayrı değerlendirilmektedir. Bu değerlendirme çerçevesinde Pozisyona Yönelik Gelişim Raporu alınarak (örnek raporun ilk sayfası aşağıdadır), bir Eğitim ve Gelişim Planı oluşturulabilmektedir. Mevcut eğitim programına girdiler yapılabilmektedir.

Bu raporda değerlendirilen davranışların Öğretmen Yetkinlikleri ile ilişkisi aşağıdaki gibidir.

Eğitmen Pilot Yetkinliği	Başarı Özellikleri	Düşük Olması Olumsuz Etki Edebilecek Özellikler	Engel Teşkil Edebilecek Olumsuz Özellikler
1. Kaynakları Hazırlama	İnisiyatif Alma, Planlama	Düzenli	İsyankâr Özerklik
2. Öğrenmeye Yardımcı Bir Ortam Oluşturma	Yardımseverlik, Coşkulu	Sıcakkanlılık/Empati, İyimser	Duyarsız, Sert/Kırıcı
3. Bilgiyi Sunma	Öğretme, Topluluk Önünde Konuşma	Düzenli	Sözünü Sakınmayan, Dogmatik
4. TEM ile CRM'yi Entegre Etme	Analitik	Farklı Görüşlere Açık	Dogmatik
5. Zamanı Yönetme	İnisiyatif Alma, Planlama	Düzenli	İsyankar Özerklik
6. Öğrenmeyi Kolaylaştırma	Öğretme, Yardımseverlik	Etkileme, Sıcakkanlılık/Empati	Aşırı Hoşgörülü, Sert/Kırıcı
7. Kursiyer Performansını Değerlendirme	Analitik	Özenli/Titiz, Kuralları Uygulatma, Etkili Uygulatma	Aşırı Hoşgörülü, Sert/Kırıcı
8. Gelişimi İzleme ve İnceleme	Analitik, İnisiyatif Alma	Kendini Geliştirme	Savunmacı
9. Eğitim Seanslarını Değerlendirme	Analitik	Özenli/Titiz, Farklı Görüşlere Açık	Dogmatik
10. Sonuçları Raporlama	Analitik	Özenli/Titiz, Diplomatik Lisan	Sözünü Sakınmayan

Bu tablo adayların değerlendirmesi konusunda önemli katkı sağlamaktadır.

Örnek Grup Raporu

Özellikle öğretmen seçimi ve eğitim programının geliştirilmesi konusunda yardımcı olabilecek bir grup raporu sistem tarafından sağlanmaktadır.

Örnek Pozisyona Yönelik Gelişim Raporu

Bu değerlendirme çerçevesinde Pozisyona Yönelik Gelişim Raporu alınarak, bir Eğitim ve Gelişim Planı oluşturulabilmektedir. Mevcut eğitim programına girdiler yapılabilmektedir.