ICAO İş Planı 2026–2028'de "İnsan Faktörleri" Konusunda Bilgilendirme Notu

ICAO İş Planı 2026–2028, küresel havacılık topluluğunun karşı karşıya olduğu fırsat ve zorluklara yanıt vermek üzere tasarlanmıştır. Bu kapsamlı planda, insan faktörleri (human factors), havacılığın emniyetli, güvenli ve sürdürülebilir bir şekilde işlemesi için kritik bir unsur olarak ele alınmaktadır.

1. Küresel Havacılık Güvenliğinde Öncelik Alanı Olarak İnsan Faktörleri

Planın temel vurgularından biri, Küresel Havacılık Emniyet Planı (GASeP) çerçevesinde insan faktörlerinin stratejik önemi ile ilgilidir. GASeP, küresel havacılık güvenliğini güçlendirmek için bir çerçeve sağlar ve altı eşit derecede önemli küresel öncelikli alana odaklanır. Bu alanlardan biri de doğrudan insan faktörleridir.

Global Havacılık Güvenlik Planı (GASeP) çerçevesinde altı eşit derecede önemli küresel öncelikli alan bulunmaktadır. Bu öncelikler şunlardır:

• Risk farkındalığı ve müdahalesi

• Güçlü ve etkili bir güvenlik kültürünün korunması

• İnsan faktörleri

• İnovasyon ve teknolojik kaynakların tahsisi

• Denetim ve kalite güvencesi

• Paydaşlar arasında işbirliği ve destek

Bu öncelikler, küresel havacılık güvenliğini güçlendirmek için bir çerçeve sağlayan GASeP'in odak noktalarını oluşturmaktadır.

2. Havacılık Personeli ve Halkın Sağlık ve Emniyeti

"Her Uçuş Emniyetli ve Güvenli Olacak" stratejik hedefi kapsamında, havacılık personelinin ve halkın sağlık ve emniyetinin desteklenmesi ve geliştirilmesi kilit bir öncelik olarak belirlenmiştir. Bu, havacılık tıbbı, halk sağlığı ve ilgili diğer uzmanlarla işbirliği içinde çalışan Sivil Havacılıkta Halk Sağlığı Olaylarının Önlenmesi ve Yönetimi için İşbirliği Düzenlemesi (CAPSCA) aracılığıyla gerçekleştirilecektir. CAPSCA, halk sağlığı acil durumlarının havacılık üzerindeki etkisini azaltmaya yardımcı olan, personel ve halkın güvenliğini sağlayan işbirlikçi bir çerçevedir. Ayrıca, hava yolculuğunda erişilebilirliği iyileştirmek ve havacılıkta bulaşıcı hastalıkları yönetmek için politikaların geliştirilmesi de bu kapsamda ele alınmaktadır.

3. İşgücü Gelişimi ve Yetenek Yönetimi

İş Planı, "Cinsiyet Eşitliği ve Havacılığa Yeni Yetenekleri Çekme"yi dört kesişen Yüksek Öncelikli Etkinleştiriciden biri olarak tanımlamaktadır. Bu etkinleştirici altında, Yeni Nesil Havacılık Profesyonelleri (NGAP) programı, havacılık sektörüne yeni yetenekleri çekmeyi, eğitmeyi ve elde tutmayı amaçlamaktadır. Program, işgücü hareketliliğini ve sektör geçişlerini kolaylaştırmanın yanı sıra, işgücünün gelişen teknolojilere uyum sağlaması için yeniden beceri kazandırma, beceri geliştirme ve sürekli eğitimi içermektedir.

NGAP programı, Assembly Resolution A39-29 ile uyumlu olarak şu ana hedeflere sahiptir:

• Havacılık sektörüne yeni yetenekleri çekmek, eğitmek ve elde tutmak.

• İşgücü hareketliliğini ve sektör geçişlerini kolaylaştırmak.

• İşgücünün gelişen teknolojilere uyum sağlaması için yeniden beceri kazandırma (reskilling), beceri geliştirme (upskilling) ve sürekli eğitimi içermektedir.

Bu program, küresel havacılık topluluğunu kısa ve uzun vadeli işgücü ihtiyaçlarını ele almak ve küresel, bölgesel ve ulusal düzeylerde planlamaya rehberlik etmek üzere bir araya getirmeyi amaçlamaktadır. Dolayısıyla, NGAP, havacılık sektörünün gelecekteki insan kaynakları ihtiyaçlarını karşılamak için stratejik bir öneme sahiptir.

TRAINAIR Plus (TPP) programı da insan faktörleri açısından önemli bir rol oynamaktadır. TPP, hava taşımacılığı emniyetini ve verimliliğini artırmak amacıyla ICAO tarafından tanınan eğitimlerin geliştirilmesi ve sunulmasına odaklanan bir işbirliği ağıdır. Misyonu, küresel olarak havacılık personeli için yüksek eğitim ve yeterlilik standartları oluşturmak ve sürdürmek, böylece emniyetli, güvenli ve sürdürülebilir hava taşımacılığı gelişimini desteklemektir. TPP ayrıca Üye Devletleri ve havacılık endüstrisini kapasite geliştirme ve sürdürülebilir insan kaynakları geliştirme stratejileri ile desteklemektedir.

Destekleyici Etkinleştiriciler bölümünde, organizasyonun çeşitli operasyonel bileşenlerinin koordineli ve güçlendirilmiş işleyişini sağlamak amacıyla, insan kaynakları yönetimi gibi idari alanlarda olumlu değişikliklerin teşvik edilmesi hedeflenmektedir.

4. Organizasyonel Değerler ve Etik

İnsan faktörleri, ICAO'nun kurumsal değerleri ve etik çerçevesiyle de ilişkilidir. ICAO personeli, dürüstlük, profesyonellik, çeşitliliğe saygı, sadakat, bağımsızlık, tarafsızlık, hoşgörü, ayrımcılık yapmama, cinsiyet eşitliği, hesap verebilirlik ve insan haklarına saygı gibi ilke ve değerlere uygun hareket etmeyi taahhüt etmektedir. Bu değerler, insan elementinin ICAO'nun tüm faaliyetlerine entegrasyonunu desteklemektedir.

Özetle,

ICAO İş Planı 2026–2028, insan faktörlerini havacılık güvenliğinin temel bir bileşeni olarak kabul etmekle birlikte, havacılık personelinin ve halkın sağlığı ve emniyeti, işgücü gelişimi, eğitim ve organizasyonel etik gibi daha geniş kapsamlı insan merkezli konulara da vurgu yapmaktadır.