Psikolojik Güvenlik ve Duygusal Zekâ

Harvard Business School profesörü ve "Right Kind of Wrong: The Science of Failing Well" kitabının yazarı Amy Edmondson, iş dünyasında ve liderlikte sıklıkla yanlış anlaşılan bir kavramı, psikolojik güvenliği, mercek altına alarak LinkedIn'de önemli bir tartışma başlattı. Paylaşımı, psikolojik güvenliğin ne olmadığını açıklayarak, gerçek anlamının altını çiziyor ve bu konudaki yaygın mitleri yıkıyor.

Edmondson, paylaşımında psikolojik güvenliğin, insanların her zaman rahat hissettiği veya sohbetlerin her zaman kolay geçtiği bir ortam anlamına gelmediğini açıkça belirtiyor. Aksine, psikolojik güvenliğin özünün, büyümeye yol açan zorlu konuşmaları misilleme korkusu olmadan yapabilme yeteneği olduğunu vurguluyor. Bu, incelikli bir ayrım; zira birçok lider ve ekip, psikolojik güvenliği "nazik olmak" veya "herkesin iyi geçinmesi" ile karıştırabiliyor.

Edmondson, Jessica Stillman'ın Inc. Magazine'de yayımlanan ve kendisinin, Michaela Kerrissey ve Adam Grant'ın araştırmalarına atıfta bulunan bir makalesine dikkat çekerek, "nazik" olmayı yüksek duygusal zeka ve yüksek psikolojik güvenlikle eşitlemenin tehlikelerinin altını çiziyor.

Duygusal Zeka ve "Kibarlık Miti": Neden Nazik Olmak Yeterli Değil?

Bir lider düşündüğünüzde, genellikle övgüde cömert olan, anlaşmazlıkları gideren, asla bağırmayan ve her zaman soğukkanlılığını koruyan birini hayal edersiniz. Ancak yıldız psikolog Adam Grant ve Harvard araştırmacıları, duygusal zekayı nazik olmakla eşitlemenin bir mit olduğunu ve aslında duygusal zekanızı düşürebileceğini belirtiyor.

Elbette, nazik olmakta yanlış bir şey yok; aksine, kaba olmanın ekip performansı, zihinsel sağlık ve hatta karlılık için korkunç olduğu birçok araştırma ile kanıtlanmıştır. Ancak önemli olan nokta şudur: nazik olmak, duygusal olarak zeki olmakla aynı şey değildir.

Psikolojik güvenlik kavramının öncüleri Amy Edmondson ve Michaela Kerrissey, HBR makalelerinde psikolojik güvenlik hakkında birçok mittten bahsederken, ilk olarak "nazik olmakla aynı şey" yanılgısını listeler. Onlar, "Psikolojik güvenliğin nazik olmakla veya rahat hissetmekle ilgili olduğunu düşünmek en yaygın yanlış anlamalardan biridir" diye açıklıyor.

Liderler, psikolojik güvenliği, ekiplerini rahatsız edici durumlardan veya olumsuz geri bildirimlerden korumakla karıştırabiliyor. Bu tür bir davranış, bir süre "iyi hisleri" korusa da, samimiyeti ve dürüstlüğü öldürür. Bu da, kendimiz ve dünya hakkında doğru bilgilere dayanmayan, büyüme ve yenilik yapma yeteneğimizi yok eder. Edmondson ve Kerrissey'nin uyarısı çok nettir: "Güvenlik ve rahatlık eşanlamlı değildir. Güvenlik, tehlikeden, zarardan veya yaralanmadan korunma durumudur. Rahatlık, kolaylık ve acıdan kurtulma durumudur. Nazik olmak isteyen insanlar dürüst olmaktan kaçınır ve farkında olsalar da olmasalar da cehalet ve vasatlığın üretilmesine ortak olurlar".

Adam Grant da bu görüşe katılıyor. WorkLife podcast'inde, psikolojik güvenliğin rahatsızlıktan korunmak anlamına gelmediğini, aksine rahatsız edici konuşmalar yapabilmek ve "her şeyi tartışılabilir kılmak" olduğunu belirtiyor. Grant için duygusal zeka, "egoları incitme veya günü mahvetme endişesi olmadan dürüst geri bildirim verebilmek ve karşı tarafın bunu bir büyüme fırsatı olarak değerlendireceğini bilmek" demektir.

Nazik Olmak Yerine, Şefkatli Olmak: Fark Nerede?

Gerçek duygusal zeka, zor konuşmalardan kaçınmak değildir. Bu konuşmaları yapabilmek ve yine de karşı tarafın saygı duyulduğunu hissetmesini sağlamaktır. Bu noktaya ulaşmanın bir yolu, "nazik" olmaya çalışmaktan vazgeçip, bunun yerine "şefkatli" olmayı düşünmektir.

Filozoflar bu ayrımı şöyle açıklıyor: Nezaket, başkalarını memnun etmekle ilgilidir. Şefkat ise onların hayatlarını daha iyi hale getirmekle ilgilidir. "Üşüdüğün için üzgünüm" demek naziktir. Titreyen birine palto uzatmak ise şefkatlidir.

Bu ikisi bazen çelişebilir. Birinin büyümesine yardımcı olmak için olumsuz geri bildirim vermek nazik hissettirmeyebilir, ancak şefkatlidir. Bir meslektaşın hatalı önerisine katılmamak, size ofisin "Miss Congeniality" ödülünü kazandırmayabilir, ancak projeyi kurtarırsa, nihayetinde şefkatlidir. Gerekli ancak nazik olmayan bilgileri saygılı bir şekilde paylaşmayı öğrenmek, bir lider olarak duygusal zekanızı geliştirmenin temel bir yönüdür.

Psikolojik Güvenliğin Değeri ve Yanılgıları Üzerine Derinlemesine Bakış

Edmondson'ın paylaşımına gelen yorumlar, konunun ne kadar kritik olduğunu ve yaygın yanlış anlamaları gözler önüne seriyor:

• Rahatlıktan Kaçınmama ve Çatışmayı Yönetme: Todd A. Hitchcock, gerçek psikolojik güvenliğin bizi rahatsızlık ve karmaşıklıkla yüzleşmeye zorladığını, bunlardan kaçınmaya değil, harika bir hatırlatma olduğunu belirtiyor. Jenny Ostick ise, gerçek psikolojik güvenliğin çatışmadan kaçınmakla ilgili olmadığını, aksine çatışmayı üretken ve saygılı bir şekilde yönetmek için güven ve alan yaratmakla ilgili olduğunu vurguluyor. Bu, ekiplerin sorunları halının altına süpürmek yerine, onları açıkça ve yapıcı bir şekilde ele alabilme gücüne sahip olmaları gerektiği anlamına gelir.

• "Nazik" Olmanın Yanıltıcılığı: Steve Gullans, "nazik" olmanın kaçınmayı maskeleyebileceğini ve bunun güvenlikle aynı şey olmadığını, çok güçlü bir nokta olduğunu ifade ediyor. Ayrıca, ekiplerin uyumu dürüstlüğe tercih ettiklerini fark ettikten sonra güveni nasıl yeniden inşa edebileceklerini merak etmesi, bu yanılgının uzun vadeli etkilerini gösteriyor. Lynne Beggs de birçok liderin, doğru yol olduğunu düşünerek, insanları tarafından sevilmek ve nazik olmak arenasından ayrılmadığı için gerçek psikolojik güvenliği yaratamadığını söylüyor. Bu durumun, ekip içinde samimiyet ve büyüme fırsatını engellediğini, liderlerin doğru şeyi yapmaya çalışırken çoğu zaman çok yanlış yaptığını ekliyor. Bu, liderlerin kendi konfor alanlarından çıkmalarının ve zorlayıcı da olsa doğru olanı yapmalarının ne kadar kritik olduğunu gösteriyor.

• Psikolojik Güvenliğin Değeri ve Temel Rolü: Advancement Talent Co. topluluğunda, liderlerin yenilik, işbirliği ve samimiyet istediklerini ancak psikolojik güvenlik olmadan bunların kök salamayacağını sürekli duyduklarını belirtiyorlar. Bu nedenle, kültür çalışmasının "yumuşak bir konu" olmadığını, performans, elde tutma ve etki için bir temel olduğunu ifade ediyorlar. Psikolojik güvenlik, bir organizasyonun başarısı için "olmazsa olmaz" bir unsurdur. Lynne Beggs de psikolojik güvenliğin olduğu bir kültür yaratmanın çaba ve zaman gerektirdiğini ancak sonuçların olağanüstü olabileceğini vurgulayarak, bu yatırımın ne kadar değerli olduğunu ortaya koyuyor.

Sonuç: Gerçek Gelişim İçin Güvenli Bir Alan Yaratmak

Amy Edmondson'ın paylaşımı ve gelen yorumlar, psikolojik güvenliğin sadece bir "Konfor Alanı" olmadığını, aksine cesur konuşmaların, yapıcı çatışmaların ve gerçek gelişimin yeşerdiği bir alan olduğunu net bir şekilde ortaya koyuyor. Liderlerin, "nazik" olmak ile "şefkatli" olmak arasındaki farkı anlamaları, zor da olsa dürüst geri bildirimler vermeleri ve ekiplerine rahatsız edici ama gerekli konuları tartışabilecekleri güvenli bir ortam sunmaları gerekiyor.

Unutmayalım ki, Duygusal Zekâ ve Psikolojik Güvenlik, her şeyi "tatlıya bağlamak" değil, aksine her şeyi masaya yatırarak daha güçlü, daha yenilikçi ve daha dirençli ekipler oluşturmakla ilgilidir. Bu dönüşüm, liderlerden önemli bir çaba ve farkındalık gerektirse de, sonuçlar her zaman bu zahmete değerdir.