Havayolu Pilotlarının Öğretme Stilleri
- Anahtar Eğitim

- 5 Oca 2024
- 8 dakikada okunur
Güncelleme tarihi: 17 Eki
Türkiye’de faaliyet gösteren 6 Havayolu şirketinde gerçekleştirdiğimiz "Eğiticinin Eğitimi" çalışmalarının bir kısmında katılımcı pilotlara yönelik olarak "Grasha-Reichman Öğretim Stilleri Ölçeği" uyguladık ve eğitim esnasında katılımcıların sonuçlarını değerlendirdik ve "Öğretim Stilleri" konusunda bilgi verdik., Sonuçları alınan 378 pilot;
25’i kadın ve 353’si erkektir.
56’si Baby Boomer kuşağı, 134’ü X kuşağı, 173’ü Y kuşağı ve 15’si Z kuşağıdır.
Öğretim Stilleri Sonuçlar:

Pilotlarla ilgili sonuçların yer aldığı bu tabloda, farklı Kuşaklara (BB: Baby Boomer, X, Y, Z) mensup pilotların Öğretme Stilleri (Uzman, Otoriter, Kişisel, Kolaylaştırıcı, Danışman) tercihlerine ait ortalama ($M$) ve standart sapma ($SD$) değerleri sunulmaktadır.
Genel Bakış ve Yorumlama:
Örneklem Büyüklüğü ($N$):
Araştırmaya katılan toplam pilot sayısı 378'dir.
En yüksek katılım Y Kuşağı'ndadır ($N=173$), ardından X Kuşağı ($N=134$) gelmektedir.
BB ($N=56$) ve Z Kuşağı ($N=15$) pilotların sayısı diğer kuşaklara göre daha azdır. Bu, Z Kuşağı pilotların sonuçlarının daha dikkatli yorumlanması gerektiği anlamına gelebilir, çünkü örneklem küçük olabilir.
Öğretme Stillerinin Genel Tercihi (TOPLAM Satırı):
Tüm pilotlar arasında en çok tercih edilen öğretme stili, en yüksek ortalama puanına sahip olan Kolaylaştırıcı Öğretme Stili'dir ($M=46,53$). Bu, pilotların eğitim süreçlerinde genellikle öğrenci merkezli, rehberlik eden ve katılımı teşvik eden bir yaklaşımı benimsediklerini gösterir.
İkinci en yüksek ortalama Kişisel Öğretme Stili'ne aittir ($M=45,23$). Bu da, öğretmen pilotların öğrencilerle kişisel bir bağ kurmaya, model olmaya ve deneyimlerini paylaşmaya değer verdiklerini düşündürür.
En az tercih edilen stil ise, en düşük ortalama puanına sahip olan Otoriter Öğretme Stili'dir ($M=41,94$). Bu, pilotaj eğitiminde katı, tek yönlü ve öğrenciye inisiyatif vermeyen bir yaklaşımın genel olarak daha az benimsendiğini gösterir.
Kuşaklar Arası Öğretme Stili Karşılaştırması:
Kolaylaştırıcı Öğretme Stili:
Tüm kuşaklar arasında en çok tercih edilen stildir.
BB ve X Kuşakları bu stile en yüksek puanı vermiştir ($M=47,68$). Bu, daha deneyimli kuşakların bile bilgiyi doğrudan aktarmaktan ziyade, öğrencilerin kendi öğrenme süreçlerini yönetmelerine yardımcı olmayı tercih ettiklerini gösterir.
Z Kuşağı, Kolaylaştırıcı stile en düşük puanı vermiştir ($M=44,07$), ancak bu bile kendi tercihleri içinde ikinci en yüksek puandır.
Uzman Öğretme Stili:
BB Kuşağı, Uzman stile en yüksek puanı veren kuşaktır ($M=45,34$). Geleneksel yaklaşımların daha baskın olduğu bu kuşakta, bilginin uzman tarafından doğrudan aktarılması önemini korumaktadır.
Z Kuşağı bu stile en düşük puanı vermiştir ($M=43,00$).
Otoriter Öğretme Stili:
Tüm kuşaklar için en az tercih edilen stildir.
BB Kuşağı, Otoriter stile en yüksek puanı verirken ($M=44,25$), Z Kuşağı en düşük puanı vermiştir ($M=40,00$). Kuşaklar ilerledikçe bu stilin tercihi düşmektedir. Bu, genç kuşakların daha demokratik ve katılımcı eğitim ortamlarını tercih ettiğini veya bu tür ortamların yaygınlaştığını gösterebilir.
Kişisel Öğretme Stili:
BB ($M=46,52$) ve X Kuşakları ($M=46,64$) bu stile en yüksek puanları vermiştir. Deneyimli pilotların, eğitim sürecinde öğrencilere kişisel bir model olmayı, mentorluk yapmayı ve deneyimlerini aktarmayı önemsediğini düşündürür.
Z Kuşağı, bu stile de en düşük puanı veren kuşaktır ($M=42,87$).
Danışman Öğretme Stili:
Bu stil, Kolaylaştırıcı stile benzer şekilde öğrenci merkezli bir yaklaşımdır (rehberlik etme, hedefleri belirlemede yardımcı olma).
X Kuşağı ($M=43,72$) bu stile en yüksek puanı vermiştir.
Z Kuşağı ($M=40,53$) bu stile en düşük puanı vermiştir ve aynı zamanda Z Kuşağı için en az tercih edilen stildir.
Sonuç ve Çıkarımlar:
Pilotaj Eğitimi Yaklaşımı: Genel olarak, pilotlar, bilgiyi dikte eden (Otoriter) yaklaşımlardan ziyade, rehberlik eden ve katılımı sağlayan (Kolaylaştırıcı) bir öğretme stilini benimseme eğilimindedir. Bu, havacılık gibi yüksek riskli ve pratik beceri gerektiren bir alanda, öğrencinin aktif katılımının ve eleştirel düşünme yeteneğinin geliştirilmesinin önemli görüldüğünü işaret edebilir.
Kuşak Farklılıkları: Kuşaklar arasında öğretme stili tercihlerinde belirgin farklar vardır.
Baby Boomer (BB) ve X Kuşakları: Tecrübelerini aktarmanın ve model olmanın (Uzman, Kişisel) yanı sıra, öğrencilerin öğrenme süreçlerine yardımcı olmayı (Kolaylaştırıcı) yüksek oranda tercih etmektedirler.
Y ve Z Kuşakları: Her ne kadar Kolaylaştırıcı stili en çok tercih etseler de, genel olarak tüm stillere verilen ortalama puanlar, özellikle de Uzman, Otoriter ve Danışman stillerine verilen puanlar, kendilerinden önceki kuşaklara göre daha düşüktür. Özellikle Z Kuşağı, tüm stiller arasında en düşük ortalamalara sahiptir. Bu, genç pilotların öğretme stilleri konusunda daha az belirgin bir tercihe sahip olduklarını veya geleneksel öğretim rollerine (Uzman, Otoriter) daha mesafeli olduklarını gösterebilir.
Öğretim Süreçlerine Yansımalar: Bu sonuçlar, pilot eğitiminde kuşaklara özgü ihtiyaçların ve beklentilerin hesaba katılması gerektiğini düşündürmektedir. Örneğin, Z Kuşağı'na eğitim veren öğretmen pilotların, daha önceki kuşaklara kıyasla farklı öğrenme dinamiklerine odaklanması gerekebilir.
Öğretim Stilleri Etkileşimleri Sonuçlar:

Bu tablo, önceki tabloda incelenen öğretme stillerinin (Uzman, Otoriter, Kişisel, Kolaylaştırıcı, Danışman) daha büyük kategorilere ayrılarak, Öğretim Modelleri perspektifinden incelenmiş sonuçlarını sunmaktadır. Bu modeller şöyledir:
Öğretmen Merkezli Model: Genellikle Uzman ve Otoriter stilleri içerir. Bilginin öğretmenden öğrenciye aktarılması odaklıdır.
Öğretmen-Öğrenci Dengeli Model: Genellikle Kişisel Model ve Danışman/Rehberlik stillerini içerir. Öğretmenin model olması, rehberlik etmesi ve danışmanlık yapmasıyla hem öğretmenin uzmanlığını hem de öğrencinin katılımını birleştiren bir yaklaşımdır.
Öğrenci Merkezli Model: Genellikle Kolaylaştırıcı ve Temsilci/Katılımcı stilleri içerir. Öğrencinin aktif katılımına, kendi öğrenmesini yönetmesine ve işbirliğine odaklanır.
Ancak, verilen tabloda Öğrenci Merkezli Model'in toplam ortalaması ($M=104,95$) diğer iki modelin toplam ortalamalarından ($M=131,48$ ve $M=136,06$) belirgin şekilde düşüktür. Bu durum, ölçeğin puanlama yapısı veya model sınıflamasıyla ilgili özel bir durumu (örneğin, bu modelin daha az sayıda stil içermesi veya ölçekteki ters kodlanmış maddeler) düşündürebilir.
Genel Bakış ve Yorumlama:
Örneklem Büyüklüğü ($N$): Örneklem büyüklükleri önceki tabloyla aynıdır (Toplam $N=378$). Y Kuşağı en kalabalık, Z Kuşağı en küçük gruptur.
Öğretim Modellerinin Genel Tercihi (TOPLAM Satırı):
Tüm pilotlar arasında en çok tercih edilen öğretim modeli, en yüksek ortalama puanına sahip olan Öğretmen-Öğrenci Dengeli Model'dir ($M=136,06$).
İkinci sırada Öğretmen Merkezli Model ($M=131,48$) gelmektedir.
Ortalama puanı en düşük olan model ise Öğrenci Merkezli Model'dir ($M=104,95$).
Yorum: Pilotlar, eğitim süreçlerinde ne tamamen geleneksel ve otoriter (Öğretmen Merkezli) ne de tamamen serbest ve öğrenci inisiyatifli (Öğrenci Merkezli) bir yaklaşımı tercih etmektedirler. Ağırlıklı olarak, öğretmenin rehberlik ettiği, model olduğu ve danışmanlık yaptığı (Dengeli Model) bir yaklaşımı benimsedikleri görülmektedir. Bu, havacılık gibi hataya toleransın düşük olduğu bir alanda, uzmanlık gerektiren bilginin kontrollü ve rehberlik eşliğinde aktarılmasının önemini teyit etmektedir.
Kuşaklar Arası Öğretim Modeli Karşılaştırması:
Öğretmen-Öğrenci Dengeli Model (En Tercih Edilen Model):
BB Kuşağı bu modele en yüksek puanı vermiştir ($M=139,54$).
Bütün kuşaklar arasında tercih sıralamasında ilk sırada yer almaktadır (Z Kuşağı hariç, onda Öğretmen Merkezli Model ile çok yakındır).
Kuşaklar ilerledikçe bu modele verilen puan düşmektedir (BB: 139,54 $\rightarrow$ Z: 129,93). Bu, genç kuşakların dengeli yaklaşıma olan ilgisinin azaldığını gösterebilir.
Öğretmen Merkezli Model:
BB Kuşağı bu modele en yüksek puanı vermiştir ($M=136,11$). Bu kuşak, öğretmenin mutlak uzmanlığını en çok benimseyen gruptur.
Z Kuşağı, Öğretmen Merkezli Modele kendi içinde en yüksek puanı vermiştir ($M=129,93$). Önemli bir bulgu olarak, Z Kuşağı'nda bu model, Dengeli Modeli çok az farkla geçerek en çok tercih edilen model olmuştur.
Öğrenci Merkezli Model:
Bu model, ortalaması en düşük olan model olsa da, BB Kuşağı'nda en yüksek ortalamaya sahiptir ($M=138,32$).
Yorum: BB kuşağının hem Öğretmen Merkezli hem de Öğrenci Merkezli modellere yüksek puan vermesi, bu kuşağın öğretim stilleri konusunda daha kapsayıcı ve esnek davrandığını, belki de duruma göre farklı stilleri benimseyebildiğini düşündürebilir.
Z Kuşağı, bu modele en düşük puanı vermiştir ($M=125,60$). Bu, en genç kuşağın, havacılık gibi bir alanda tamamen öğrencinin kontrolünde bir öğrenme modeline en az inanan grup olduğunu gösterebilir.
Sonuç ve Çıkarımlar:
Pilotaj Eğitiminde Dengeli Yaklaşım: Pilotaj eğitiminde hakim görüş, öğretmenin uzmanlığını ve rehberliğini ön planda tutan, ancak öğrenci katılımına da yer veren Öğretmen-Öğrenci Dengeli Model'dir.
Kuşakların Eğilimleri:
BB ve X Kuşakları: Genel olarak tüm modellere yüksek puanlar vermişlerdir, ancak en çok rehberlik ve model olmayı içeren Dengeli Modeli tercih etmişlerdir.
Y Kuşağı: Tüm modellere verilen puanlar, kendilerinden önceki kuşaklara göre daha düşüktür.
Z Kuşağı (Kontrol Grubuna İhtiyaç): Z Kuşağı, her üç model arasında puanlaması en düşük olan gruptur. Ayrıca, bu kuşakta Öğretmen Merkezli Model'in Dengeli Modeli çok az bir farkla ($M=129,93$ vs. $M=129,55$) geçerek en yüksek puanı alması dikkat çekicidir. Bu, en genç pilotların, eğitim sürecinde disiplin, kesinlik ve uzman otoritesine (Öğretmen Merkezli) diğer modellere göre daha fazla güvendiğini gösterebilir.
Önceki Tabloyla İlişkilendirme:
Önceki tabloda tüm kuşaklar arasında en çok tercih edilen stil "Kolaylaştırıcı" idi (Öğrenci Merkezli Model'in bir bileşeni). Ancak bu tabloda "Öğrenci Merkezli Model" en düşük ortalamaya sahiptir. Bu durum, Kolaylaştırıcı stilin tek başına güçlü bir tercih olmasına rağmen, model içindeki diğer stillerle birlikte (varsa) toplam model ortalamasını düşürdüğünü gösterebilir. Aynı zamanda, Uzman stilin (Öğretmen Merkezli) ve Kişisel stilin (Dengeli Model) ortalamalarının yüksek olması, bu iki modelin yüksek ortalamasını açıklamaktadır. Pilotlar, bir yandan kolaylaştırıcı olmayı tercih ederken, diğer yandan kesinlik ve uzmanlık aktarımının önemine de yüksek değer vermektedirler.
Pilotlara Öğretim Stillerini Sorduk
SORU-1: Katılımcılara, “yer dersleri esnasında aşağıdaki öğretme stillerinden hangisi uygulanmalı?” diye sorduk. Sonuçlar aşağıdadır.
Öğretmen merkezli : (Uzman, Otoriter, Kişisel Model) : % 15
Öğrenci-Öğretmen Dengeli: (Uzman, kolaylaştırıcı, kişisel model) : % 66
Öğrenci Merkezli: (Uzman, Kolaylaştırıcı, Temsilci) : % 19
Buna göre;
● Bu sonuçlar, yer dersleri esnasında öğretmen pilotların çoğunluğunun öğrenci-öğretmen dengeli öğretim stilini tercih ettiklerini göstermektedir. Bu, bu öğretmen pilotların hem öğrencilerine bilgi aktarmakta hem de onların aktif olarak öğrenmelerine olanak sağlamakta olduklarını anlamına gelir. Bu öğretim stilleri, öğrencilerin hem temel bilgileri hem de ileri düzey becerileri öğrenmelerine yardımcı olabilir. Bu nedenle, bu öğretmen pilotların öğretim stillerini sürdürmeleri ve geliştirmeleri önerilebilir.
● Bu sonuçlar, yer dersleri esnasında öğretmen pilotların yaklaşık üçte birinin öğrenci merkezli öğretim stillerini uyguladıklarını göstermektedir. Bu, bu öğretmen pilotların öğrencilerine bilgi aktarmakta, onların kendi öğrenmelerini yönetmelerine yardımcı olmakta, onlara geri bildirim vermekte ve onları teşvik etmekte olduklarını anlamına gelir. Bu öğretim stilleri, öğrencilerin ileri düzey becerileri öğrenmelerine, özgüven, motivasyon, yaratıcılık, eleştirel düşünme, problem çözme, işbirliği gibi becerileri geliştirmelerine yardımcı olabilir. Bu nedenle, bu öğretmen pilotların öğretim stillerini sürdürmeleri ve geliştirmeleri önerilebilir.
● Bu sonuçlar, yer dersleri esnasında öğretmen pilotların az bir kısmının öğretmen merkezli öğretim stillerini uyguladıklarını göstermektedir. Bu, bu öğretmen pilotların öğrencilerine bilgi aktarmakta, onlardan yüksek standartlarda performans göstermelerini beklemekte, onlara örnek olmakta ve onları yönlendirmekte olduklarını anlamına gelir. Bu öğretim stilleri, öğrencilerin temel bilgileri öğrenmelerine ve öğretmenin otoritesine saygı duymalarına yardımcı olabilir. Ancak, bu öğretim stilleri aynı zamanda öğrencilerin özgüven, motivasyon, yaratıcılık, eleştirel düşünme, problem çözme, işbirliği gibi becerileri geliştirmelerini engelleyebilir ve/veya geciktirebilir. Bu nedenle, bu öğretmen pilotlara gelişim önerimiz, öğrencilerine daha fazla sorumluluk vermek, onların aktif olarak öğrenmelerine olanak sağlamak, onlara geri bildirim vermek ve onları teşvik etmek için öğretmen merkezli öğretim stillerini öğrenci merkezli öğretim stilleriyle dengeli bir şekilde kullanmalarıdır.
SORU-2: Katılımcılara “Simülatör dersleri esnasında aşağıdaki öğretme stillerinden hangisi uygulanmalı? diye sorduk. Sonuçlar aşağıdadır.
Öğretmen merkezli : (Uzman, Otoriter, Kişisel Model) : % 19
Öğrenci-Öğretmen Dengeli: (Uzman, kolaylaştırıcı, kişisel model) : % 72
Öğrenci Merkezli: (Uzman, Kolaylaştırıcı, Temsilci) : % 9
Buna göre;
● Bu sonuçlar, simülatör dersleri esnasında öğretmen pilotların çoğunluğunun öğrenci-öğretmen dengeli öğretim stilini tercih ettiklerini göstermektedir. Bu, bu öğretmen pilotların hem öğrencilerine bilgi aktarmakta hem de onların aktif olarak öğrenmelerine olanak sağlamakta olduklarını anlamına gelir. Bu öğretim stilleri, öğrencilerin hem temel bilgileri hem de ileri düzey becerileri öğrenmelerine yardımcı olabilir. Bu nedenle, bu öğretmen pilotların öğretim stillerini sürdürmeleri ve geliştirmeleri önerilebilir.
● Bu sonuçlar, simülatör dersleri esnasında öğretmen pilotların yaklaşık beşte birinin öğretmen merkezli öğretim stillerini uyguladıklarını göstermektedir. Bu, bu öğretmen pilotların öğrencilerine bilgi aktarmakta, onlardan yüksek standartlarda performans göstermelerini beklemekte, onlara örnek olmakta ve onları yönlendirmekte olduklarını anlamına gelir. Bu öğretim stilleri, öğrencilerin temel bilgileri öğrenmelerine ve öğretmenin otoritesine saygı duymalarına yardımcı olabilir. Ancak, bu öğretim stilleri aynı zamanda öğrencilerin özgüven, motivasyon, yaratıcılık, eleştirel düşünme, problem çözme, işbirliği gibi becerileri geliştirmelerini engelleyebilir ve/veya geciktirebilir. Bu nedenle, bu öğretmen pilotlara gelişim önerimiz, öğrencilerine daha fazla sorumluluk vermek, onların aktif olarak öğrenmelerine olanak sağlamak, onlara geri bildirim vermek ve onları teşvik etmek için öğretmen merkezli öğretim stillerini öğrenci merkezli öğretim stilleriyle dengeli bir şekilde kullanmalarıdır.
● Bu sonuçlar, simülatör dersleri esnasında öğretmen pilotların az bir kısmının öğrenci merkezli öğretim stillerini uyguladıklarını göstermektedir. Bu, bu öğretmen pilotların öğrencilerine bilgi aktarmakta, onların kendi öğrenmelerini yönetmelerine yardımcı olmakta, onlara geri bildirim vermekte ve onları teşvik etmekte olduklarını anlamına gelir. Bu öğretim stilleri, öğrencilerin ileri düzey becerileri öğrenmelerine, özgüven, motivasyon, yaratıcılık, eleştirel düşünme, problem çözme, işbirliği gibi becerileri geliştirmelerine yardımcı olabilir. Bu nedenle, bu öğretmen pilotlara gelişim önerimiz, öğrencilerine daha fazla bilgi vermek, onların temel bilgileri öğrenmelerine ve öğretmenin beklentilerini karşılamalarına yardımcı olmak için öğrenci merkezli öğretim stillerini öğretmen merkezli öğretim stilleriyle dengeli bir şekilde kullanmalarıdır.











Yorumlar