Öğretmen Pilotlar ve Çalışma Tarzları

Anahtar Eğitim
9 Eyl
3 dakikada okunur

Güncelleme tarihi: 22 Eki

Havacılıkta Transaksiyonel Analiz Çalışma Tarzları: Türk Sivil Havacılığında Bir Çalışma

Ayça MUMKULE ERŞİPAL & Eray BECEREN – Anahtar Eğitim

Bir öğretmen pilotun rolü, sadece teknik prosedürleri öğretmek değil, aynı zamanda bir pilotun mesleki gelişimini yönlendirmek, gereğinde rol model olmak, güven inşa etmek ve zorlu durumlarda koçluk yapmaktır. Bu bakış açısıyla, TA Çalışma Tarzları bir eğitmenin hem güçlü yönlerini hem de gelişim alanlarını ortaya koyan bir harita sunar.

1. Güven ve Psikolojik Güvenlik Oluşturma

İdeal Profil: Öğrenci pilotun öğrenme sürecinde hata yapabileceği (hatalardan öğrenebileceği), soru sorabileceği ve zayıf yönlerini gösterebileceği güvenli bir öğrenme ortamı yaratabilmek.

"Başkalarını Memnun Et" (M=27.4) Etkisi:

Risk: Yüksek puanlı bir eğitmen, öğrencisini disipline etmek yerine onu memnun etmeye çalışabilir. Zor geri bildirimlerden kaçınabilir, performans düşüklüklerini görmezden gelebilir ("Yeterince iyi, canını sıkma") ve net sınırlar çizemeyebilir. Bu, öğrencide yanlış bir güven hissi yaratır ve gelişimi engeller.
Fırsat: Doğru yönlendirilirse, öğrencisinin duygusal durumuna karşı son derece hassas ve empatik kılar. Öğrencinin motivasyonunu anlar ve ona uygun bir iletişim tarzı geliştirebilir.

"Güçlü Ol" (M=22.1) Etkisi:

Risk: "Güçlü Ol" sürücüsü yüksek bir eğitmen, kendi hatasını kabul etmekte veya "bilmiyorum" demekte zorlanır. Bu, öğrenciyle arasında aşılmaz bir otorite duvarı örer ve öğrencinin "Acaba eğitmenim yanlış mı biliyor?" diye sormasının önüne geçer. Öğrenci kırılganlık gösteremez, bu da güven değil, korku yaratır.
Fırsat: Kriz anlarında sakin ve kararlı duruşuyla öğrenciye güven verir. Duygusal dalgalanmalardan etkilenmez, öğrenmeye odaklanır.

2. Net ve Yapıcı Geri Bildirim Verebilme

İdeal Profil: Performansı objektif kriterlere göre değerlendirebilmek, davranışa odaklanan, spesifik ve gelişim odaklı geri bildirimler sunabilmek.

"Mükemmel Ol" (M=24.7) Etkisi:

Risk: Mükemmeliyetçi eğitmen, "hatasız" performans bekler. Küçük, önemsiz hatalara takılıp, öğrenciyi bunaltabilir. Geri bildirimi, kişiselleşmiş bir eleştiriye dönüşebilir ("Neden bu basit prosedürü hala yapamıyorsun?"). Öğrenci, asla yeterince iyi olamayacağını hissedebilir.
Fırsat: Prosedürlere ve standartlara mutlak bağlılık, öğrenciye net ve tutarlı bir çerçeve sunar. Detaycılığı, öğrencinin gözden kaçırdığı ince noktaları fark etmesini sağlar.

3. Öğrenme Yolculuğunu Yönetme ve Sabır

İdeal Profil: Öğrencinin öğrenme hızına saygı duymak, tekrara ve pratiğe alan tanımak, sabırlı olmak.

"Acele Et" (M=17.2) Etkisi:

Risk: Düşük ortalama iyi bir haberdir, ancak bu sürücüsü yüksek olan eğitmenler için riskten söz edilebilir. "Hadi, devam et, vaktimiz az" tavrı, öğrenciyi baskı altında hissettirir. Öğrenci, anlamadığı konuları sormaya fırsat bulamaz. Eğitmen, öğrenme sürecini bir "checklist" tamamlamak olarak görebilir.
Fırsat: Düşük puan, pilotların genel olarak bu konuda daha sakin ve planlı olduğunu gösterir. Bu, öğrenme için gereken zaman ve alanın yaratılabilmesi açısından olumludur.

"Çok Çabala" (M=24.3) Etkisi:

Risk: "Daha çok dene" baskısı, öğrenciyi gereksiz yere yorabilir. Eğitmen, öğrencinin "niyetini" ve "çabasını" ödüllendirip, nihai "sonucu" ve "standardı" gözden kaçırabilir. Yetersiz bir performansı "çok çabaladın" diyerek normalize edebilir.
Fırsat: Zorlu konuların üstünde ısrarla durmayı ve öğrencinin pes etmemesini teşvik etmeyi sağlar.

Öğretmen Pilot Seçimi ve Gelişimi İçin Çıkarımlar

Öğretmen pilot seçiminde sadece teknik uçuş becerilerine değil, psikolojik ve andragojik profile de bakılması gerektiğini gösterir.

1. Seçim Kriterleri: En iyi teknik pilot, her zaman en iyi eğitmen olmayabilir. Seçim sürecine, adayın geri bildirim verme becerisi, empati düzeyi, sabrı ve öz farkındalığını ölçen mülakatlar ve değerlendirmeler eklenmelidir.

2. Eğiticinin Eğitimi (Train the Trainer): Mevcut eğitmen pilotlar için TA Çalışma Tarzları gibi konuları içeren "Eğitmenlik Becerileri" eğitimleri zorunlu hale getirilmelidir. Eğitmenler, kendi Çalışma Tarzlarının öğretme tarzlarını nasıl etkilediğini öğrenmeli ve bunları yönetme stratejileri geliştirmelidir.

3. Mentorluk Sistemi: Yeni eğitmenler, tecrübeli ve psikolojik olarak olgun eğitmenler tarafından mentorluk almalıdır. Bu mentorluk, uçuş becerilerine değil, "nasıl daha iyi bir eğitmen olunur" sorusuna odaklanmalıdır.

4. Geri Bildirim Döngüsü: Öğrenci pilotlardan, eğitmenlerinin performansına dair anonim geri bildirimler toplanmalı ve bu geri bildirimler eğitmenlerin kendi gelişimleri için kullanılmalıdır.

Sonuç:

Pilotların "Başkalarını Memnun Et" ve "Mükemmel Ol" odaklı profili, onları doğal olarak zorlu bir eğitmenlik ikilemiyle karşı karşıya bırakır: "Sevimli mi olmalıyım, yoksa sert ve standartçı mı?"

En etkili öğretmen pilot, bu ikilemi aşabilen, "Güven Veren Lider" profilidir. Bu profil:

Net standartlar koyar ("Mükemmel Ol"un olumlu yüzü),
Öğrencisiyle güçlü bir bağ kurar ("Başkalarını Memnun Et"in olumlu yüzü),
Kırılganlık gösterebilir ve hatasını kabul eder ("Güçlü Ol"un zıttı),
Sabırlıdır ve öğrenme için zaman tanır ("Acele Et"in zıttı),
Çabadan çok, sonucu ödüllendirir ("Çok Çabala"yı yönetir).

Bu nedenle, öğretmen pilot yetiştirmek, sadece uçuş tekniğini öğretmek değil, bu dengeli ve öz farkındalığı yüksek "Eğitmen Lider" profilini inşa etmektir.

KAYNAK:

Eğitmenler İçin Transaksiyonel Analiz, Julie Hay, Nobel Akademik Yayıncılık.

*********************