Havacılıkta Transaksiyonel Analiz (TA) Çalışma Tarzları
- Anahtar Eğitim
- 9 Eyl
- 2 dakikada okunur
Havacılıkta Transaksiyonel Analiz Çalışma Tarzları: Türk Sivil Havacılığında Bir Çalışma
Ayça MUMKULE ERŞİPAL & Eray BECEREN – Anahtar Eğitim
Günlük yaşamımızda ve iş hayatımızda sergilediğimiz davranışların derininde, çoğu zaman farkında olmadığımız psikolojik dinamikler yatar. Transaksiyonel Analiz (TA) kuramı, bireyler arasındaki etkileşimleri ve iletişim kalıplarını anlamamıza yardımcı olan güçlü bir araçtır. Bu kuram içinde öne çıkan “çalışma tarzları” veya “sürücüler” (drivers), stres altında veya belirli koşullarda otomatik olarak devreye giren, bizi yönlendiren davranış örüntüleridir.
Beş temel çalışma tarzı - Acele Et, Mükemmel Ol, Başkalarını Memnun Et, Çok Çabala ve Güçlü Ol - hem güçlü yönlerimizi hem de sınırlılıklarımızı şekillendirir. Bu tarzlar, çocukluk döneminde edinilen “koşullu kabul” mesajlarından beslenir ve yetişkinlikte performans, iletişim ve ilişki dinamiklerini derinden etkileyen psikolojik mitlere dönüşebilir.
Bu çalışmada, her bir çalışma tarzının temel inançlarını, davranışsal yansımalarını ve hem olumlu hem de aşırıya kaçtığında ortaya çıkabilecek sonuçlarını kısaca ele alacağız.
Transaksiyonel Analiz (TA) kuramı içinde yer alan ve "Sürücü" (Driver) olarak da adlandırılan bu 5 çalışma tarzı, kişilerin stres altında veya belirli durumlarda otomatik olarak devreye giren, koşullu davranış kalıplarıdır. Her biri hem olumlu hem de aşırıya kaçtığında olumsuz etkilere sahiptir.
1. Acele Et (Hurry Up)
Temel İnanç: "Yeterince hızlı değilim." / "Zamanım yetmeyecek."
Davranış Kalıbı: Hızlı konuşma, hızlı hareket etme, bir işi bitirmeden diğerine atlama, dinlenmeye zaman ayırmaktan suçluluk duyma.
Olumlu Yönü: Çabuk ve çevik hareket etme, zaman baskısı altında çalışabilme.
Aşırıya Kaçtığında: Dikkatsiz hatalar, tükenmişlik, iletişimi kesintiye uğratma.
2. Mükemmel Ol (Be Perfect)
Temel İnanç: "Yeterince iyi değilim." / "Hata yapmak kabul edilemez."
Davranış Kalıbı: Aşırı detaycılık, prosedürlere sıkı bağlılık, karar vermede yavaşlık, eleştiriye aşırı hassasiyet.
Olumlu Yönü: Yüksek kalite standartları, titizlik, hatasız iş çıkarma.
Aşırıya Kaçtığında: Mükemmelin biraz altındaki başarıları başarısızlık olarak etiketleme, karar paralizi, esnek olamama.
3. Başkalarını Memnun Et (Please Others)
Temel İnanç: "Sevilmek, onaylanmak ve kabul görmek için başkalarını mutlu etmeliyim."
Davranış Kalıbı: "Hayır" diyememe, onay arayışı, kendini önde tutmama ve ihtiyaçlarını erteleme, çatışmadan kaçınma.
Olumlu Yönü: İş birliği, uyum, empati, takım çalışmasına yatkınlık.
Aşırıya Kaçtığında: Sınır çizememe, kendi ihtiyaçlarını görmezden gelme, içtenliksiz davranma.
4. Çok Çabala (Try Hard)
Temel İnanç: "Yeterli değilim, bu yüzden daha çok denemeliyim."
Davranış Kalıbı: Sonuçtan çok çabaya odaklanma, "dene" ve "daha fazla uğraş" vurgusu yapma, zorlanmaktan keyif alma.
Olumlu Yönü: Azim, pes etmeme, zorlu görevlerin üstesinden gelme.
Aşırıya Kaçtığında: Verimsizlik, asıl hedefi kaybetme, sürekli "meşgul" hissetme (bu aynı zamanda bir ihtiyaç olarak hissedilebilir).
5. Güçlü Ol (Be Strong)
Temel İnanç: "Duygularımı göstermemeliyim." / "Yardım istemek zayıflıktır."
Davranış Kalıbı: Duyguları bastırma, zorlukları küçümseme, mesafeli ve mantıklı görünme, yardım kabul etmekte zorlanma.
Olumlu Yönü: Kriz anlarında soğukkanlılık, dayanıklılık, duygusal dalgalanmalardan etkilenmeme.
Aşırıya Kaçtığında: Duygusal kopukluk, iletişimsizlik, tükenmişlik, yardım istememe, işbirliğinden kaçınma.
Bu tarzlar, kişiliğin sabit özellikleri değil, öğrenilmiş davranış kalıplarıdır. Amacımız, hangi tarzların bizde daha baskın olduğunun farkına vararak, onların olumlu yönlerinden faydalanmak ve aşırıya kaçtıklarında bize olumsuz etkilerini yönetmektir. Bu farkındalık hem kişisel hem de profesyonel ilişkilerdeki etkinliği büyük ölçüde artırır.
KAYNAK:
Eğitmenler İçin Transaksiyonel Analiz, Julie Hay, Nobel Akademik Yayıncılık.
*********************
Havacılıkta Transaksiyonel Analiz Çalışma Tarzları: Türk Sivil Havacılığında Bir Çalışma
Bölüm: Havacılıkta Transaksiyonel Analiz (TA) Çalışma Tarzları
Bölüm: Hava Aracı Bakım Teknisyenleri Çalışma Tarzları - YAKINDA
Yorumlar